شاید بارها و بارها این حدیث شریف را شنیده باشیم که امام صادق(ع) می‌فرمایند: «مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فِی شَهْرِ رَمَضانَ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ اِلی قابِلٍ اِلاَّ اَنْ یَشْهَدَ عَرَفَةَ؛ کسی که در ماه رمضان بخشیده نشود، تا سال آینده بخشیده نمی شود، مگر اینکه عرفه را درک کند» اما آیا تاکنون به عمق این سخن دقت کرده‌ایم؟ امام صادق (علیه‌السلام) در این روایت شریف یک روز را در برابر یک ماه قرار می‌دهند. آن هم نه یک ماه معمولی، بلکه ماه مبارکی که یک شب آن از هزار ماه بهتر است و این امر اهمیت بسیار والای روز عرفه را می‌رساند.
نکته دیگر اینکه ایشان نفرمودند عرفات را درک کند بلکه واژه عرفه را بیان فرموده اند؛ یعنی این برکات و فضایل و بخشایش الهی تنها محدود به حاجیانی نمی شود که در صحرای عرفات حاضرند و در این روز اعمال عرفه را در آن سرزمین انجام می دهند و این همه بدان معنی است که ای جاماندگان رمضان بشتابید؛ اگر به هر دلیلی آن ماه مبارک را از دست داده‌ایم اکنون فرصت را غنیمت بشماریم و با دعا و تضرع به درگاه الهی، جبران فرصت از دست رفته را نماییم و صد البته حتی کسانی که در آن ماه پرفضیلت توشه انبوه برداشته اند نیز به نحو اتم و اکمل می توانند از این روز عظیم بهره مند شوند و این تنها مختص بی‌بهرگان از رمضان نیست.
به راستی چه رازی در این روز نهفته است که این چنین عظمتی در آن نهفته شده است؟ نمیدانم! ولی آنچه مسلم است این است که در روز عرفه راه برای تقرب به بارگاه الهی بسیار هموار است؛ چرا که باب غفران الهی گشوده شده تا آنجا که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌‌‌و‌سلم) می‌فرمایند: «أعظَمُ أهلِ عَرَفاتٍ جُرماً مِنِ انصَرَفَ و هُوَ یَظُنُّ أنَّهُ لَن یُغفَرَ لَهُ» گناهکارترین فرد در عرفات کسی است که از آنجا باز گردد در حالی که گمان می برد آمرزیده نخواهد شد. (بحار الأنوار، ج 99، ص 248) و همچنین مولای‌مان علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «مِنَ الذُّنوبِ ذُنوبٌ لاتُغفَرُ إلّا بِعَرَفَاتٍ» برخی از گناهان جز در عرفات بخشوده نمی شوند. (دعائم الاسلام، ج 1، ص 294)
اما باید گفت، با وجود همه این روایات شریف، در عظمت این روز همین بس که بعد از ظهر عرفه، سکوی پرواز ابر مرد تاریخ، قهرمان مبارزه با ظلم و ستم، سالار شهیدان امام حسین (علیه‌السلام) بود. پروازی باشکوه تا مقام نفس‌مطمئنه و رضای الهی و بهشت قرب پروردگار.
»یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعِی إِلى رَبِّکِ راضِیَةً مَرْضِیَّةً فَادْخُلِی فِی عِبادِی وَ ادْخُلِی جَنَّتِی» (فجر-27تا30) ( تو ای روح آرام یافته، به سوی پروردگار بازگرد در حالی که هم تو از او خشنودی و هم او از تو خشنود است، پس در سلک بندگانم در‌آی، و در بهشتم وارد شو.)
از این پیام رمزگونه چنین می توان دریافت که، اگر عروج ملکوتی بهترین بندگان الهی از این نقطه آغاز شد؛ پس می‌تواند آغاز بی بدیلی باشد برای تهذیب نفس، سیر وسلوک الی الله و رسیدن به اوج انسانیت.
نه اینکه ایام دیگر را نتوان مبدأ قرار داد؛ لیکن برخی از ایام، خاص خدا و اولیای الهی است و قرار گرفتن در آن و عزم و همت در آن ره صد ساله را یک شبه پیمودن است و عرفه سکوی پروازی است که حسین فاطمه(سلام‌الله‌علیها) و یاران بزرگوارشان بعد از راز و نیاز عاشقانه در این روز راهی سرزمین کربلا شدند و نرد عشق با معشوق باختند. پس فرصت را از دست ندهیم.
