خدیجه (سلام‌الله‌علیها) الگوی ایثار

 

خدیجه (سلام‌الله‌علیها) الگوی ایثار

فضیلت اخلاقی مهمی که متأسفانه در این روزگار کم‌رنگ به نظر می‌رسد ایثار و ازخودگذشتگی است. ایثار بالاتر از انفاق است به این بیان که اگر از مازاد دارائیت ببخشی، انفاق کننده هستی؛ که مسلماً بسیار عمل پسندیده‌ای است؛ اما اگر در عین نیاز، بذل سرمایه کردی، ایثارگر محسوب می‌شوی.

مع الاسف منیت‌ها در جامعهٔ ما روبه ازدیاد است و در پی آن فرهنگ ایثار کمرنگ و کمرنگ‌تر می‌شود. در این شرایط ترسیم چهره‌های ایثارگر و بیان ازخودگذشتگی آن‌ها نیاز ضروری جامعه است.

حضرت خدیجه (سلام‌الله‌علیها) از چهره‌های ماندگار این خُلق پسندیده در هماره‌ی تاریخ است.

ایشان در بذل جان و مال و آبرو به نهایت درجهٔ ازخودگذشتگی نائل آمدند.

صرف مال درراه ترویج و تثبیت اسلام از طرف ایشان، زبانزد خاص و عام بوده و هست. رسول خدا (صلی‌الله علیه و اله و سلم) نیز همواره می‌فرمودند: «هیچ مالی به من سود نبخشید، آن‌گونه که ثروت خدیجه (سلام‌الله‌علیها) به من سود بخشید» (المناقب آل ابی‌طالب، ج ۱، ص ۱۵۹) بنابراین ایثار در مال از طرف ایشان نیاز به بیان ندارد.

از طرف دیگر ایشان زمانی پیامبر (صلی‌الله علیه و اله وسلم) را به همسری برگزیدند که از لحاظ موقعیت اجتماعی و اقتصادی در شرایط مطلوبی نبودند و هجمه‌ی توهین و تحقیر از طرف جامعه و اطرافیان به‌سوی وجود مقدس حضرت خدیجه سلام‌الله علیها سرازیر گردید.

بعد از بعثت و ابلاغ رسالت به پیامبر نیز باوجود فشارهای سیاسی و اجتماعی که به خانواده وارد می‌شد در کنار پیامبر ایستادند و از ایشان حمایت کردند. بنابراین در بذل آبرو هم نمونهٔ ازخودگذشتگی بودند.

درست است که در تاریخ برایشان، شهادت منظور نشده است ولی با توجه به این‌که وفات ایشان سه سال بعد از محاصره اقتصادی- اجتماعی، در شعب ابی‌طالب به وقوع پیوسته است و با توجه به بیماری ایشان که ناشی از گرسنگی‌های شدید و وضعیت سخت زندگی در مدت محاصره است؛ وفات شهادت گونهٔ ایشان هم مؤید ایثار در حیطهٔ جان است.

به همین دلیل است که این بانوی شریف، به مقامی نائل آمدند که لایق سلام خاص خدا و جبرئیل (علیه اسلام) گردیدند.

ابوسعید خدری می‌گوید: رسول خدا (صلی‌الله علیه و اله و سلم) فرمودند: وقتی‌که در شب معراج، جبرئیل مرا به‌سوی آسمان‌ها برد و سیر داد، هنگام مراجعت به جبرئیل گفتم: «آیا حاجتی داری؟» جبرئیل گفت: «حاجت من این است که سلام خدا و سلام مرا به خدیجه برسانی» پیامبر (ص) وقتی‌که به زمین رسید، سلام خدا و جبرئیل را به خدیجه ابلاغ کرد. خدیجه گفت «ان الله هو السلام، و فیه السلام، الیه السلام، وعلی جبرئیل السلام؛ همانا ذات پاک خدا سلام است، و از او است سلام، و سلام به‌سوی او بازگردد و بر جبرئیل سلام باد. (بحارالانوار، ج 16، ص 8)

خدیجه (سلام‌الله علیها) زنی است که پیامبر خدا (صلی‌الله علیه و اله وسلم) در حق او می‌گوید: «ای خدیجه! خداوند متعال هرروز به وجود تو چندین بار به ملائکه‌اش مباهات می‌کند.» (تحلیل سیده فاطمه زهرا، علی‌اکبر بابایی، ص 37)

به امید این‌که با معرفی و بیان ویژگی‌های ایشان بتوانیم این خلق عظیم را در جامعه تسری بخشیده و نهادینه نماییم.

 

آزاده ابراهیمی فخاری

لینک مطلب در ندای اصفهان

 

.

 

واژه پرمحتوایی که برای نجات از رنج کرونا به آن محتاجیم

 

 

 

این قصه خیالی نیست!

واژه پرمحتوایی که برای نجات از رنج کرونا به آن محتاجیم

تعداد افراد خانواده من سه نفر بیشتر نیست. من و دختر و همسرم. اگر بخواهیم شعاع این دایره متحدالمرکز را بیشتر افزایش دهیم و پدر و مادر و برادرم را هم در نظر بگیریم؛ سر جمع می شویم شش نفر.

این روزها که گره «ویروس کرونا» و بحران این بیماری روی همه بحران های گذشته را سفید کرده و معلوم نیست هنوز قله مرتفع و فتح نشده دیگری باقی مانده تا بومرنگ حوادث روی آن فرود بیاید یا نه!؟ من و خانواده ام همچنان بر سر یک سفره می نشینیم و ماکارونی، پلو ماش، نان و پنیر و یا هر غذای خوردنی دیگری که تدارک دیده ایم را میل می کنیم. به تازگی یک نوع چایی دیر دم هم خریده ایم که یکی دو ساعت بعد از ناهار آن را دم می کنیم و باز در کنار یکدیگر می نوشیم.

تا چند هفته پیش، با فرا رسیدن شب جمعه تعداد افراد دور این سفره خیلی بیشتر از این حرفها بود. چون همان ماکارونی، پلو کلم و یا آش شله قلمکاری را که هر خانواده برای وعده شامش در نظر گرفته بود، می آوردیم و داخل سفره ای می گذاشتیم که عمو، دختر عمو، عمه و همه اعضای فامیل بر سر آن نشسته بودند. چایی و میوه هم به عهده میزبان بود.

اما در این روزهای رنج، وقتی که برای دورهمی های شب های جمعه از فعل گذشته «بودیم» استفاده می کنم؛ یا تلاش زن عمو، دختر عمه، برادر و بقیه را در گروه فامیلی «مجازیمان» برای شاد نگه داشتن روحیه ها می بینم؛ در عمق خاطرات گذشته بیشتر فرو می روم و ریزه کاری های زیادی از زمان سپری شده جلوی چشمهایم آینه می شود. ما برای اینکه «با هم» بودنمان حفظ شود، تا بحال از خیلی چیزها صرفنظر کرده ایم. موقعیت های فردی زیادی را پشت کوه های بلند انداخته ایم تا این دورهمی های فامیلی، این دورهمی های شش نفره و حتی سه نفره برقرار بماند، سفره بی تجملی گشوده شود. چند نفر با همان اندک بضاعتی که داخل سفره چیده شده سیر و از آرامش لبریز شوند. بی کدروت، بی قهر و با آشتی. به نظرم این خاطراتِ روی دور تکرار افتاده در ذهن من برای استمرار یافتن، برای تبدیل شدن فعل «بودیم» به «هستیم»، برای جدا شدن از غصه و رنج، همچنان محتاج تقویت و بازیابی واژه پرمحتوایی است که بیشتر از هر چیز در عمل معنی و مصداق پیدا می کند…

پیشترها قصه ای خوانده ام که همه شخصیت های محوری آن از یک خانواده اند. تعداد نفرات آن خانواده از انگشتان دست تجاوز نمی کند و همیشه سفره غذایشان خالی از تجمل است. روزی تعدادی از اعضای این خانواده دچار رنج و بیماری می شوند. آنها در یک قرار خانوادگی تصمیم می گیرند برای دفع بیماری و بازگشت سلامتی و آرامش، سه روز پشت سر هم روزه بگیرند و تصمیمشان را عملی می کنند. اما هر سه روز، موقع افطار، نیازمندی به خانه آنها مراجعه می کند و همه افراد آن خانواده با وجودی که خودشان سخت گرسنه هستند، وعده افطارشان را به آن سه نیازمند می بخشند.

دانای کل در این قصه زبان حال آن خانواده را اینچنین بازگو می کند: «إِنَّمَا نُطْعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِیدُ مِنْکُمْ جَزَاءً وَلَا شُکُورًا؛ و گویند ما فقط برای رضای خدا به شما طعام می‌دهیم و از شما هیچ پاداش و سپاسی هم نمی‌طلبیم» (سوره دهر،آیه ۹، تفسیر ترجمه المیزان) و در پایان ماجرا خداوند مهربان در عوض عملکردشان رنج بیماری را از آن خانواده برمی دارد.

به گمانم آن واژه ی پرمحتوایی که امروز برای استمرار «با هم بودن»هامان و نجات از این رنج به تعریف و عملی شدنش محتاجیم، در این قصه مصداق عینی تری می یابد، که دانای کل در این قصه به آن «ایثار» می گوید.  

 

زهره نوروزی 

لینک مطلب در ندای اصفهان