هنر مداحی نقش تاثیرگذاری در تعمیق باورهای دینی دارد

 

 

 

هنر مداحی نقش تاثیرگذاری در تعمیق باورهای دینی دارد

بسیاری از مواقع تصور می کنیم در مراسم عزاداری سخنرانی اصل است و از تاثیر مداحی غافل می شویم در حالیکه این هنر دینی در تعمیق باورهای دینی نقش بسیار تاثیرگذاری دارد.

آزاده ابراهیمی فخاری در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: ممکن است با نظر روشن فکرانه به مجالس عزاداری امام حسین(ع) که این روزها برگزار می­ شود ، تصور کنیم که اهمیت سخنرانی و انتخاب یک سخنران خوب رکن اصلی است چرا که اطلاعات مستمعین را بالا برده و آن­ها را با محتوای دینی و انقلابی آشنا می­ کند.

وی افزود: در واقع برخی این تصور را دارند که سخنرانی اصل است و مداحی چندان اهمیت ندارد و فقط به عنوان یک رسم و برای بخشش گناهان و جمع آوری ثوابی که در روایات برای قطرات اشک بر اباعبدالله ذکر شده است انجام می شود.

استاد حوزه و پژوهشگر علوم دینی بیان داشت: بر عکس این تصور باید بدانیم که نقش یک مداح و یک مداحی خوب در بالا بردن شعور حسینی در کنار شور حسینی اگر که  بیشتر از سخنرانی نباشد کمتر نیست.

وی ابراز داشت: احساس و عاطفه قابل دسترس ترین، گسترده ترین و تاثیر گذارترین راه انتقال یک پیام مذهبی و دینی به مخاطبین است و مداحی یک هنر است که اگر از این هنر درست استفاده شود، می­ تواند عامل گرایش جوانان و  نوجوانان که سرشار از احساسات هستند به دین و درک درست آن­ها از مبانی دینی گردد.

ابراهیمی ادامه داد: به یقین استفاده از دلیل و برهان در ایجاد فهم دینی جای خود را دارد ولی یکی از عواملی که می تواند در گرایش مردم به هر عقیده ای موثر باشد بهره بردن از احساس است

وی اضافه کرد: در واقع در عقاید دینی، احساس مذهبی نقش موثری دارد و اگر این احساس و شور جهت مند و هم سو با شعور و فهم دینی باشد می ­تواند در تقویت عقیده اثری عمیق باقی بگذارد.

این استاد حوزه ابراز داشت: البته باید دقت کنیم که در این امر تنها داشتن صدای خوب و توانایی اداره مجلس به نحو شایسته ملاک نیست.

وی افزود: در واقع بر دوش کشیدن کشیدن چنین رسالت بزرگی پاکی درون و صفای ضمیر می طلبدو خالق این اثر هنری باید در درجه اول با تهذیب و تعالی نفس، روح قدرت­مندی یافته باشد تا هنرش روح و جان مخاطب را جلا بخشد و بر اعماق جانش تاثیر گذارد.

ابراهیمی اظهار داشت:  در واقع تا طهارت در قلب حاصل نشود، شراب طهور لایق آن نگردد و در نتیجه فرد معارف را به نحو اتم و اکمل دریافت نمی کند چه رسد به این­که توانایی ارائه به مخاطبان را داشته باشد؛ بر این اساس زمانی­که مداح خود لایق وصل شد دیگر اثری از اشاعه خرافات و ارائه محتوای غلط در اثر هنری اش نیز دیده نخواهد شد.

وی گفت: ازاین پس شعر و شور تمثیل حقایق متأثر از روح قدسی است که از عالم ملکوت سرچشمه می گیرد و مداح دیگر نیازی ندارد برای تحریک احساسات و به قول معروف گرم کردن مجلس از ابزار ناصحیح بهره ببرد چراکه سخنش پس از تحقیق و تفحص در روایات صحیح، از سویدای دل بر می ­آ­ید وچاره ­­ای جز نشستن بر قلب مخاطب ندارد.

این پژوهشگر علوم دینی با تاکید بر اینکه بهتر است این هنرمندان  در ایفای نقش خطیرشان به جای سبک آفرینی در پی سبک کردن روح و جان از تعلقات دنیایی باشند، تصریح کرد:  برگزار کنندگان و مستمعین این مجالس نیز قبل از آن­که صورت و صدای خوش را ملاک گزینش قرار بدهند باید ذاکری خوش سیرت را طلب کنند که در غیر این صورت شاید این نوع مداحی  برای عده زیادی جذاب و دلنشین باشد اما در دستیابی آن به اهداف حسینی(ع) جای تردید وجود دارد.

 

آزاده ابراهیمی

لینک مطلب در خبرگزاری مهر

آتشی بر هنرِ آمیخته به هوای نفس

آتشی بر هنرِ آمیخته به هوای نفس

با اندک توجه درآیات الهی می‌توان به این حقیقت دست‌یافت که هنر قداست دارد، چراکه منشأ اولیه آن ذات اقدس پروردگار است و کسی هنرمند نامیده می‌شود که قداست هنر را حفظ نماید.

 شهید آوینی، شهید اهل‌قلم و هنرمند نام‌آشنای معاصر، به‌ واقع این اصل اساسی را دریافت و با آنکه هنرش سرودن شعر و نویسندگی بود اما در برهه‌ای از زمان با درک قداست هنر، به‌ محض اینکه احساس کرد ردپایی از هوای نفس در هنرش به چشم می‌خورد، آن را به آتش کشید و کارنامه درخشان او بعد از شناخت مسیر و دریافت نقشه راه، گویای این واقعیت است.

 ملت، اجتماعی بزرگ است، از تمام انسان‌هایی که در یک مکان آشنا به نام وطن در کنار یکدیگر چرخ زندگانی را می‌چرخانند و اگر هرکدام از چرخ‌دنده‌های این چرخ نتواند نقش خویش را درست اعمال کند، حرکت این چرخ با مشکل مواجه خواهد شد و هنرمندان نیز از این فرآیند حقیقی مستثنی نیستند و لازم است هرکدام در جایگاه خود به‌ درستی ایفای نقش کنند.

شهید آوینی باهدف نشان دادن حقایق، «واحد تلویزیونی جهاد سازندگی» را برگزید و با اعتقاد به اینکه به تصویر کشیدن آنچه بازیگران زندگی در بحران‌های حیات انقلاب انجام می‌دهند، وظیفه اوست؛ اذعان می‌کند که ما توانستیم از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی جز برای دوره‌ای کوتاه، درباره همه وقایع تاریخی فیلم بسازیم.

 رزومه کاری او با ساخت (شش روز در ترکمن‌صحرا) در مورد واقعه «خلق ترکمن» در گنبدکاووس، (خان گزیده‌ها) به هنگام غائله ناصرخسرو خان قشقایی در شیراز، (گم‌گشته‌های دیار فراموشی) در مورد مردم محروم بشاگرد، (فتح خون) در مورد تجاوزهای مرزی عراق پیش از جنگ رسمی و ... سندی بر این ادعاست.

علاوه بر آنچه ذکر شد، توجه به سیل خوزستان در سال 1358 از دیگر تلاش‌های این شهید در مسیر انسانیت است که شهید آوینی به‌موقع سیل ننشست و از راه دور به افاضه کلام نپرداخت، بلکه با شناختی که از وظیفه خویش داشت به‌جای سخن گفتن عمل کرد.

 و چه دل‌خراش است آنچه این روزها شنیده می‌شود که فلان سلبریتی به‌جای همدردی با اهالی گوشه‌ای از وطنش، مشکل پیش‌آمده را عذاب الهی در ازای اعلام برائت دانسته و یا دیگری که به انتشار عکس لبخند سیل‌زدگان منهای تصویر بسیجی حاضر درصحنه می‌پردازد و از آن‌هم تلخ‌تر سکوت عده‌ای دیگر که به هنگام اظهار عشق مسلمانان به امامشان، تمام هم‌وغمشان فقرا می‌شود و گاه نیاز، سکوت اختیار می‌کنند.

آری افتخار به دست آوردن نام شهید به‌آسانی به دست نمی‌آید؛ بلکه نتیجهٔ ایثارگری به هنگام نیاز است که اگر انسان دل به دنیا ببندد، نتیجه‌اش می‌شود وسوسه‌های شیطانی و به ملکیت درآوردن کمک‌های مردمی به زلزله‌زدگانی که خداوند با دستان هم‌وطنان مهربانشان به یاری آن‌ها شتافته و در مقابل اگر انسان دل به خدا ببندد نتیجه‌اش می‌شود بخشش سهمیه‌های هدیه 90 هزارتومانی بنیاد فارابی به خانواده‌های شهدا و یا هدیه دادن سکه‌های بهار آزادی (جایزه باارزش جشنواره فیلم‌های جنگی) به واحد تلویزیونی، زیرا آنچه شهید و گروهش انجام می‌دادند بنا به گفته خود ایشان از پول و بوروکراسی با دستگاه‌های نظامی و یا هر چیز دیگر برنمی‌آید، مگر انگیزشی که ریشه در عشق دارد.

زهرا صادقی

 

لینک مطلب در خبر گزاری فارس

رسالت هنر

رسالت هنر

در جامعه کنونی با توجه به پیشرفت علوم تجربی وتوجه بیشتر به محسوسات هنر جایگاه والای خویش را از دست داده است و به ابزاری صرف برای ایجاد هیجان در مخاطب بدل شده است . امانیسم هم با محوریت انسان و رفتار واعمال آن فقط به بررسی جنبه های وجود جسمانی او می پردازد .هرچند اعمال او صرفا جنبه جسمانی وحتی نزول او از مرتبه انسانی به مرتبه حیوانی باشد.هنرمند در این زمان به هدف تعالی جامعه هنر نمی آفریند وخود را به این امرمتعهد نمی داند .

   در بسیاری از موارد نیز از آنجا که به بعد روحانی انسان توجه نمی شود هنر را حذف می کند. آری اگر نوشین آب فقط برای رفع عطش از جسم باشد فرقی نمی کند از چه لیوانی نوشیده شود.حتی اگر آن لیوان یک بار مصرف باشد مشکلی از لحاظ زندگی جسمانی  او ندارد ولی آنکه آب را به نیت رفع عطش از روح وجسم می نوشد به همه جوانب وسیله توجه می کند.لیوان سفالی که با طینت انسان هماهنگی دارد، با بردن نام پرودگار هنگام نوشیدن آب تشنگی را از روح انسان برطرف می¬سازد.

     وقتی معمار،خانه را صرفا برای استراحت جسم ساکنان آن می سازدو آن را محل نزول روح نمی بیند،فقط وسیله راحتی جسم را فراهم میکند.اما معماری که هنرمند قدسی است،در خشت خشت آن روح انسانی را هم در نظر می گیرد.از بیرونی تا اندرونی از سکوی کنار درورودی گرفته تا هشتی ابتدای منزل که وقتی کسی وارد می شود با قرار گرفتن در آن تمام نا آرامی های بیرون خانه را همان¬جا فرو می ریزد وبا بساطت خاطر به آن وارد می-شود .چنین منزلی محل پرورش روح وجسم انسان واقع می شود.

       اگر انسان فقط همین بدن جسمانی باشد فرقی نمی کند بر روی چه فرشی قدم بگذارد.آنچه اهمیت دارد استقرار و آسیب ندیدن جسم است.ولی وقتی به جنبه روحانی او توجه میشود نقوش روی قالی که با دستان هنرمند دختر بچه روستایی نقش بسته است اهمیت پیدا میکند.

  در این میان رسالت هنرمند خطیر تر از گذشته می نماید چرا که وی بر خلاف سیر جامعه جسم را تنها مرکبی برای روح می داند ودر حد ابزاری برای حرکت به سوی دیار معشوق به تیمار آن می پردازد.در این زمان مبلغ دینی باید بیشتر از پیش به   تهذیب نفس وکسب مقامات عرفانی بپردازد واز طرف دیگر با ممارست در زمینه هنر های مختلف آن را جهت برقراری رابطه بین خالق ومخلوقاتش به کار گیرد.

 

آزاده ابراهیمی