هشت توصیه برای روزه داری کودکان
هشت توصیه برای روزه داری کودکان
همانطور که می‌دانید در آموزه‌های اسلام بر دختران 9 و پسران 15 ساله تمام روزه گرفتن واجب است. در بسیاری از خانواده‌ها ممکن است فرزندان در این سن علاقه‌ای به روزه نداشته باشند و به بهانه‌های واهی بخواهند از زیر بار این مسئولیت شانه خالی کنند، به راستی ما به عنوان والدین چه کنیم تا روزه‌داری برای فرزندانمان شیرین باشد؟
با دقت در آموزه‌های دین اسلام درمی‌یابیم که اسلام این دین کامل، هیچگاه نخواسته از دختران 9 ساله و یا پسرهای 15 ساله به یکباره مسلمانی کامل بسازد، بلکه احادیث بسیاری وجود دارند که سفارش دارد بر اینکه فرزندان را چندسالی قبل از بلوغ برای اعمال عبادی آماده کنید تا به وقت بلوغ دچار مشکل نگردند. و این موضوع فقط شامل روزه نیست بلکه حجاب، نماز و سایر اعمال عبادی را هم شامل می‌شود.
توصیه‌های زیر می‌تواند در ترغیب فرزندان به روزه، آن هم قبل از بلوغ موثر باشد:
1. همه‌ی اعضای خانواده باید سرسفره‌ی افطار و سحری حاضر شوند. چه روزه بگیرند چه نگیرند، اگر قانون خانه این باشد، فرزندان در این فضا برای روزه گرفتن بهتر آماده می‌شوند.
2. در حد توان فرزندان از آن‌ها بخواهند تا امساک را تمرین کنند؛ مثلا برخی فرزندان تا اذان ظهر قادرند امساک کنند برخی تا عصر، و برخی تا غروب.
در این شرایط والدین به محض مشاهده‌ی ضعف در فرزندان برای آن‌ها سفره‌ی افطار بچینند و بچه‌ها را ملزم کنند که بعد از رفع ضعف دوباره تا اذان مغرب چیزی نخورند.
3. با مقوا طرح یک درخت، شبی پر ستاره، تنگ بزرگ ماهی یا گلدان گلی بکشند و روی دیوار نصب کنند و اسم فرزندان را در وسط گل یا شکم ماهی یا میوه‌های درختان و یا وسط ستاره‌های درخشان بنویسند و هر روزی که روزه گرفتند با علامت یا ستاره‌ای مشخص کنند.
4. افطار و سحری را به سلیقه‌ی فرزندان و به بهترین شکل و حالت برای آن‌ها آماده کنند تا همیشه ذهنیتی خوب از ایام ماه مبارک داشته باشند.
5. اجازه ندهند دیگران با حرف‌های دلسرد کننده مثل اینکه تو هنوز کوچکی، ضعیفی برای چه روزه می‌گیری، خدا از تو چه توقعی دارد و… آن‌ها را از ادامه‌ی روزه گرفتن دلسرد کنند.
6. والدین، ماه مبارک در خانه اخلاقی‌تر عمل کنند و فضای معنوی بیشتری ترتیب دهند تا فرزندان تغییر رفتار و بهتر شدن والدین را در این ماه حس کنند و در ذهن آن‌ها خاطره‌ی خوشی باقی بماند.
7. برای آن دست فرزندان که اصلا زیر بار روزه گرفتن نخواهند رفت، صبحانه و ناهار مفصل آماده نکنند و اجازه‌ی گرم کردن غذا را به آن‌ها ندهند آن‌ها را ملزم کنند اگر روزه نمی‌گیرند باید احترام بقیه را نگه‌داشته و از غذای دم دستی استفاده کنند تا بقیه اذیت نشوند. چرا که شکستن حرمت ماه مبارک مقابل بقیه‌ی اعضا مخصوصا فرزندان دیگر کار درستی نیست.
و چه زیبا فرمود حضرت امام باقر علیه‌السلام در این حدیث گرانبها که:
ما کودکان خود را وقتى پنج ساله‌اند، به نماز امر مى‌کنیم؛ ولى شما کودکانتان را وقتى هفت ساله شدند، به نماز امر کنید. ما کودکان خود را وقتى هفت ساله‌اند، به روزه وامى‌داریم، به اندازه‌اى که توان دارند، چه تا نصف روز باشد یا بیشتر یا کمتر. وقتى تشنگى و گرسنگى بر آنان چیره شد، افطار مى‌کنند تا این که به روزه، عادت کنند و توان آن را بیابند؛ ولى شما کودکانتان را وقتى نُه ساله شدند، به اندازه‌اى که توان دارند، به روزه امر کنید. و وقتى تشنگى بر آنان چیره شد افطار کنند. (محمدبن یعقوب کلینی، اصول کافی، ترجمة سیدجواد مصطفوی، ج 3،ح 1، ص 409)
