فضای مجازی و رونقی به نام تمسخر
حفظ شخصیت انسان از نظر دین اسلام دارای اهمیت ویژه ای است.
در نگاه دین با عوامل تهدید شخصیت به شدت برخورد شده و انسان مسلمان و مؤمن حق ندارد با رفتار خویش عامل تخریب شخصیت خود و دیگران گردد.
یکی از رذائل اخلاقی که می تواند شخصیت انسان را ضایع گرداند، رذیله ی استهزاء و تمسخر است. اگرچه در این امر شخصیت فرد مورد تمسخر، بسیار آسیب می بیند، اما به نظر می رسد فرد مسخره کننده خودش نیز قربانی آسیب هایی است که در زندگی دیده و یا می بیند.
خداوند در قرآن می فرماید:
یا اَیُّهَا الَّذِینَ امَنُوا لایَسْخَرْ قَوْمٌ مِن قَوْم عَسَی اَنْ یَکُونُوا خَیْراً مِنْهُمْ وَ لا نِساءٌ مِنْ نِساء عَسَی اَنْ یَکُنَّ خَیْراً مِنْهُنَّ (۱)
ای کسانی که ایمان آورده اید! هیچ گروهی نباید گروه دیگری را استهزا کند که شاید آنان از خودشان بهتر باشند و هم چنین نباید زنانی زنان دیگر را استهزا کنند که شاید آن زنان دیگر از خودشان بهتر باشند.
علمای اخلاق وقتی در رابطه با ریشه های عمل استهزاء سخن می گویند آن را حربه ای می دانند که از سوی برخی از انسان ها برای دفاع از مال و مقام و سایر شئون زندگی بکار گرفته می شود؛ یعنی به محض اینکه فرد، دیگران را با خود هم سلیقه نمی بیند برای مقابله با اعتراض و حق خواهی آنان از این حربه بهره می گیرد.
یکی از عواملی که می تواند زشتی ها را در جامعه ترویج دهد، تشویق کسانی است که در انجام عمل زشت هیچ ملاحظه ای ندارند.
متاسفانه امروزه فضای مجازی به محیطی برای تمسخر دیگران تبدیل شده و از استهزاء افراد و اشخاص گرفته تا نهادها و مؤسسات و ... در آن رونق دارد.
اما در این میان این ما هستیم که اهل گناه را در تکرار و استمرار گناهشان یاری می کنیم؛ چراکه بعضا صرفا برای سرگرمی و یا بدون قصد و غرض و از سر بیکاری و گاه نیز مغرضانه به اشتراک گذاری مصادیق استهزاء و تمسخر اعم از کلیپ و تصویر و عکس و ... پرداخته و بدین شکل بساط ترویج گناه را فراهم می آوریم.
تمسخر هر انسانی مذموم است؛ اما هرچقدر آن شخص نزد خداوند جایگاه معنوی بالاتری داشته باشد این امر مذموم تر خواهد بود.
امروزه بحث تمسخر در فضای مجازی صرفا نوعی برخورد و شوخی دوستانه نیست؛ بلکه یکی از روش های بسیار مؤثر دشمن است تا از این طریق وجاهت و شأنیت امور مقدس را در نزد مردم بشکند؛ به همین دلیل استهزاء انسان های متقی و مؤمن را در رأس برنامه های خویش قرار داده است.
موضوع استهزاء در فضای مجازی باید مورد دقت ما قرار گیرد و آن را صرفا بازی ها و سرگرمی های بچه گانه تلقی نکنیم.
خداوند در قرآن کسانی که اهل استهزاء هستند را وعده ی عذاب می دهد و بدکرداری های اخلاقی و آلودگی های رفتاری را ریشه ی این عمل دانسته تا جایی که حتی به تکذیب آیات الهی نیز منتهی می گردد.
و قرآن اینچنین متذکر می گردد:
ثُمَّ کانَ عاقِبَةَ الَّذِینَ اَساؤُ السُّوءَی اَنْ کَذَّبُوا بِایاتِ اللَّهِ وَ کانُواْ بِها یَسْتَهْزِؤُنَ(۲).
سپس سرانجام کار آنان که مرتکب گناه و کارهای زشت شوند این است که آیات خدا را دروغ بدانند و به تمسخر گیرند.
پی نوشت ها:
۱.حجرات/۱۱
۲.روم/ 10
