چرا فهم شیعیان و اهل تسنن در معنای کلمه مولا متفاوت است؟

 

 

چرا فهم شیعیان و اهل تسنن در معنای کلمه مولا متفاوت است؟

قرن­هاست که شاهدِ تفاوت در فهمِ شیعیان و اهل تسنن نسبت به معنای حقیقی کلمه "مولا" در خطبه غدیر هستیم. عده­‌ای از محققان در هر دو گروه بدون تعصب در صدد کشف مقصود واقعی وجود نازنین پیامبر اکرم(ص) از این واژه هستند و برای دیدگاه مختار خود استدلالاتی بیان کرده­‌اند.در مقابل کسانی نیز مغرضانه و متعصبانه از عقیده خود دفاع کرده و شبهاتی هرچند بی پایه و اساس مطرح می­‌کنند.

در هر صورت لازم است سوالاتِ مطرح شده، مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته و پاسخ صحیح و به دور از جانبداری­های فرقه­ ای در دسترس مردم قرار گیرد.

یکی از مباحثی که در این زمینه مطرح می شود این است که شک در مقصود گوینده و بحث و جدل درباره آن بعد از گذشت چهارده قرن، امری طبیعی و منطقی است؛ چرا که کلمات چون طفلی در حال رشد و تحول هستند و ممکن است در هر منزلی از مرکب زمان، بار معنایی خاصی داشته باشند، اما اگر معنای کلمه «مولاء» و مقصود پیامبر(ص) به گونه­ای باشد که شیعیان بر آن پافشاری دارند؛ چرا صحابه ایشان که در همان زمان زندگی می‌­کردند و تمام قرائن متصله و منفصله کلام را پیش روی خویش داشتند؛ چنین برداشتی از کلام ایشان نداشتند و بعد از وفات پیامبر خلاف آن را عمل کردند؟ آنان که در راه اسلام از بذل جان و مال خویش دریغ نمی­کردند وشاگردانِ بدون واسطه پیام­آور وحی بودند؛ با این وجود، بیعت با کسی غیر از  آنکه پیامبر(ص)در روز غدیر خم معرفی فرمودند؛ چه توجیهی می­تواند داشته باشد؟   

این سوال ناشی از یک اشتباه دو سویه است. بخش اول ازعدم آگاهی و تحلیل صحیح از شخصیت صحابه در صدر اسلام نشات می‌گیرد. با وجود اینکه در میان اولین اسلام آورندگان افراد صالح و مخلص و فهیم به چشم می­خورد؛ اما تاریخ مملو از حکایت نامردی­ و همچنین بی‌بصیرتی صحابه و عدم اطاعت از پیامبر(ص) حتی در زمان حیات ایشان است؛ چه رسد به وقتی که وجود جسمی ایشان از بین آن­ها رخت بربسته است و نکته جالب اینکه نقل این  وقایع علاوه بر منابع شیعی در کتب معتبر اهل سنت هم ذکر شده است.

بارزترین آن­ها اختلاف میان صحابه و سرپیچی از فرمان رسول خدا (ص) در ماجرای وصیت آن حضرت است. سخن آن فرد از صحابه با این مضمون­که «إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم یَهْجُرُ» ( او بیمار است و هزیان می گوید.) درباره رسولی که سال­ها شاهد مقام و جایگاهش در درگاه الهی و حمایت­های پروردگار از او بوده­اند؛ مطلبی قابل اغماض نیست. (۱)

همچنین سرپیچی از فرمان رسول خدا (ص) در قضیه نماز جمعه نیز نص صریح قرآن است. «وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَیْهَا وَتَرَکُوکَ قَائِمًا  قُلْ مَا عِنْدَاللَّهِ خَیْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ ۚ وَاللَّهُ خَیْرُ الرَّازِقِینَ»(الجمعة / ۱۱ )

از صحابه­ای که حتی در تشریع از مقتدای خویش تبعیت ندارند و حاضر به افطار روزه در سفر، با وجود امر صریح رسول، نیستند چه توقعی می­توان داشت؟ (۲)

بنابراین اتخاذ حداکثری یک موضع از طرف صحابه درباره این مسأله، تأثیری در تعیین مقصود رسول خدا نداشته و خدشه‌ای بر دلالت حدیث غدیر وارد نخواهد کرد.

سوی ِدیگرِاشتباه، در تلقیِ چنین پرسشگرانی از موقعیت و جایگاه رسول خدا در میان یاران خویش کلید می­خورد.

 مظلومیت حضرت علی(ع) و دیگر امامان معصوم (علیهم السلام) در بین مردم کاملا شفاف و واضح است، اما برداشت انسان­ها از شخصیت رسول خدا(علی الخصوص به  این دلیل که ایشان ده سال،  شخصیت اول حکومت در مدینه بودند) شخصیتی مقتدر و دارای اوامر نافذ و مطاع است؛ درحالی­که اگر چنین برداشتی صحیح بود آیا از دو لب مبارک آن حضرت، سخنی با این مضمون خارج می­شد که: «مَا أُوذِیَ‏ نَبِیٌّ مِثْلَ مَا أُوذِیت‏‌ ( هیچ پیامبری مثل من اذیت نشد.) (۳)

شکست مسلمانان در جنگ احد که ناشی از نافرمانی صحابه ایشان، آن هم در کسوت رزمنده­ای که جان خویش را بر کف دست گرفته  و به جبهه جنگ آمده بود؛ هنوز در حافظه تاریخ جلوه­گر است. (۴)

 مظلومیت رسول خدا در میان هوادارانی که علی الظاهر گوش به فرمان بودند ولی با اندک وسوسه­ای ایشان را تا حد مرگ تنها می­گذاشتند اگر از حضرات معصومین(علیهم السلام) بیشتر نباشد کمتر به نظر نمی­رسد.

بنابراین در پاسخ به این شبهه مراجعه مختصر به وقایع تاریخی ما را کفایت می­کند. اگر ذهنیت چنین پرسشگرانی نسبت به تاریخ اصلاح شود به هیچ عنوان این­گونه شبهات در بین آن­ها جایگاهی نخواهد داشت؛چه رسد به این­که باعث تزلزل در عقیده و ایجاد تردید درباره غرض اصلی پیامبر در واقعه غدیر شود.

پی نوشت:

۱- صحیح بخاری، ج ۳ ، ص۱۱۱۱ ، ح ۲۸۸۸

۲- صحیح مسلم، ج ۲ ، ص۷۸۵ ، ح۱۱۱۴

۳- مناقب ابن شهرآشوب، ج ۳، ص ۲۴۷

۴- المغازی، ج۱، ص۲۱۹

 آزاده ابراهیمی فخاری

لینک مطلب در خبرگزاری ایمنا

دست های فرزندانمان را به شیطان نسپاریم

دست های فرزندانمان را به شیطان نسپاریم

در این روزهای گرم تابستان بازار اوقات فراغت دانش آموزان و دانشجویان داغ است. چیزی که اغلب پدرها  و مادرها را کلافه می­ کند، مشغول بودن بیش از اندازه فرزندان با تلفن های همراه ویا تبلت ورایانه است. مرتب در حال بازگویی مضرات این گونه وسایل از امواج و اشعه های سرطان زا گرفته تا ضعف عضلانی، چاقی مفرط وتحلیل سلول های مغزی، علی الخصوص برای کودکان هستند.

اما باید دید ما به عنوان پدر ومادر که نگران هدر رفتن اوقات فراغت فرزندان دلبندمان در فضاهای مجازی وبازی های رایانه ای هستیم تا چه اندازه به فکر جایگزینی برای جذابیت های غیر قابل انکار این وسایل بوده ایم؟

کودکان مملو از انرژی و هیجان هستند. دوران گل کوچک­ های کوچه که گذشته است. صله رحم و دید بازدیدها که فقط به ایام نوروز محدود شده است. مشغله های والدین هم گشت وگذار در طبیعت را از یادها و خاطره ­ها برده است و به دلیل همین گرفتاری­ها هم، الگوی مناسبی برای مطالعه برای فرزندانمان نیستیم.

کارکردن و شاگردی کردن بچه ها در خانه و یا بیرون از خانه هم که خلاف شئونات خانوادگی به شمار می آید. پس محل تخلیه این همه انرژی کجاست؟ اگر مرتب گوش بچه را می گیریم و از گوشی همراهش بیرون میاوریم، آیا نباید آن را به جایی بهتر و مفیدتر و البته جذاب­تر رهنمون باشیم.

به عنوان والدین چه مقدار وقتمان را با آن ها می گذرانیم؟ تا چه اندازه به پارک ها، موزه ها و مراکز فرهنگی و تفریحی شهرمان سر می زنیم؟ عضو کدام کتابخانه شهر شده ­ایم و یا فرزندانمان را برای عضویت در کدامیک از این مراکز تشویق کرده­ایم؟ در هفته و یا ماه و یا حتی سال چقدر وقتمان را برای مطالعه در زمینه های مختلف برنامه ریزی کرده ­ایم؟

باید بدانیم که یکبار و دوبار مسافرت یا چند ساعت محدود کلاس ورزشی و آموزشی در هفته و سپس آن رها کردن کودکان در روزهای طولانی تابستان کافی نیست.

هورمون های انرژی همواره در حال فعالیت هستند و ذخیره و تخلیه نشدن آن­ها می ­تواند مضررات جبران ناپذیری را برای فرزندان دلبندمان به همراه داشته باشد.

شرکت در فعالیت های ورزشی وحتی بازی در کوچه و پارک­ های عمومی با نظارت والدین فواید بیشتری نسبت به مضرات احتمالی دارد. انجام کارهای درآمدزا در خانه و یا با دقت در محیط و بدون فشار بیش اندازه برای بچه­ ها، در بیرون از خانه نه تنها مخالف شئونات اجتماعی نیست؛ بلکه می ­تواند علاوه بر آماده سازی آن­ها برای ورود قریب الوقوع در جامعه و آموختن عملی حرفه­ای فراخور حال آنان و افزایش و بهره ور ساختن شم اقتصادی آن­ها مورد بسیار مناسبی برای صرف انرژی های انباشته شده در دوران نوجوانی وجوانی و حتی پربازده­تر از کلاس ­های مقطعی و آموزشی صرف باشد.

در این زمینه نقش رسانه ­ها  در فرهنگ سازی برای جامعه بسیار مؤثر است. ساخت فیلم و سریال تلویزیونی یا برنامه­ های مستند، درباره کار و تلاش دانشمندان و معرفی افراد موفق و پرتلاش و کوشا که فعالیت­ های اقتصادی و اجتماعی خود را در کنار درس و زندگی مدیریت کرده­ اند، می­ تواند اثر ­بخش باشد. البته مسلم است که این مهم، همت و باور مدیران و صاحبان حرفه و فن نیز را هم می ­طلبد.

به این مسأله دقت داشته باشیم که مضرات بیکاری و بی برنامگی برای بچه ها کمتر از بازی های رایانه ای و سرگرمی با گوشی و تبلت نیست.

شیطان همیشه به دنبال دست های بیکار می گردد تا برای آن ها کار پیدا کند و مسلما کاری که شیطان برای فرزندانمان پیدا کند مورد رضایت و قبول خدا، ما و جامعه نیست.

پس قبل از گرفتن و محدود کردن گوشی های همراه به فکر جایگزینی مناسب، مفید و جذاب برای آن­ها  باشیم.

آزاده ابراهیمی، عضو گروه نویسندگی صریر

لینک مطلب در خبرگزاری حوزه

نقش حوزه های علمیه در بروز رسانی و ثمره بخش تر نمودن علوم

نقش حوزه های علمیه در بروز رسانی و ثمره بخش تر نمودن علوم

شناخت و مطالعه در تاریخ بنا به تصریح قرآن مجید می تواند در ساختن آینده ای روشن راهگشا باشد.

«قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکُمْ سُنَنٌ فَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ/ پیش از شما سنت هایی بوده است، پس بر روی زمین بگردید و بنگرید که پایان کار آنها که پیامبران را به دروغگویی نسبت می دادند، چه بوده است». (آل عمران،137)

تأمل در وقایع و اتفاقاتی که در سال های قبل به وقوع پیوسته است می تواند انسان را در ارائه تحلیلی دقیق و موشکافانه، از جریان های در حال وقوع و یا رویدادهایی که در آینده به منصه ظهور میرسد، یاری رساند.

یکی از مطالبی که در تاریخ خلفای عباسی قابل تأمل است، گرایش و علاقه فراوانی است که به گسترش علم و ترویج و تشویق عالمان و برگزاری مجالس و محافل نشان می دانند.

مأمون عباسی از جمله خلفایی است که در شهرتش در این زمینه زبانزد خاص و عام است. او به علم و تحقیق علاقه فراوانی نشان می داد؛ علی الخصوص به ترجمه کتاب های علمی، اهتمام فراوانی داشت تا آنجا که نقل شده است هموزن کتاب های ترجمه شده به مترجمان طلای خالص بذل می نمود که این امر طمع کاتبان این مرقومات را تا بدانجا بر می انگیخت که سعی می کردند کلمات راحتی المقدور در مقیاس بزرگتر به نگارش درآورند تا در ازای افزایش حجم کتاب، طلای بیشتری را از بیت المال و خزانه این دولت مشتاق علم دریافت کنند؛ اما آیا به راستی این تمام ماجراست؟ آیا  با توجه به خُلق و خویی که از این خلیفه ملعون در تاریخ ذکر شده است و ظلم ها و ستم هایی که به شیعیان روا داشته است تا جایی که دستان او به خون عالم آل محمد آغشته گردید، چنین اقداماتی تنها با غرض ترویج و گسترش علم قابل پذیرش است؟

اگر با نگاه دقیق و نقادانه به این مسائل بنگریم، ‌اغراض پشت پرده این همه دست و دلبازی از بیت المال برای رخنه ی بحث ها و مجادلات در بین مسلمین و در نتیجه غفلت از اعمال و جنایات عمال حکومت کاملا هویداست.

آنچه مأمون عباسی را به هدف خود نزدیک می کرد و نسبت به راه زور و اجبار سیاستمندانه تر و زود بازده تر می نمود، غرق کردن جامعه علی الخصوص اهل و علم و تفکر در منازعات بیهوده و بی ثمر بود.

اما اکنون در زمان حال نیز ردپای این گونه سیاست ها را می توان در اقدامات دشمنان و عمال داخلی آن ها یافت.

آنان فرزندان خلف همان حاکمان جابر هستند که عالمان و اندیشمندان و نخبگان علی الخصوص در زمینه علوم انسانی باید هوشمندانه در تحقیقات و مجادلات و مباحثات غور کنند تا در دام تغافل دشمنان اسلام و انقلاب، زمین گیر نشوند.

اهمیت بحث و دقت در مباحث علمی بر هیچکس پوشیده نیست؛ اما آنچه مهم است، تأمل در نتیجه ایست که این بحث و جدل ها در رساندن قافله بشری به سر منزل مقصود، به همراه دارد.

باید مراقب بود که با غوطه ور شدن در مباحث و در نتیجه بروز اختلاف در جامعه، آب را در آسیاب دشمن سرازیر نکنیم.

در این میان، نقش حوزه های علمیه در بروز رسانی و ثمره بخش تر نمودن علوم مورد تعلم و تعلم در این زمانه خطیر بسیار چشمگیر است و این همان دغدغه ایست که در سخنان و رهنمودهای رهبر انقلاب و توصیه های ایشان به طلاب و روحانیون بارها و بارها نمود داشته است.

آری باید از تاریخ عبرت گرفت و از دستان پشت پرده و القائات شیطانی چپاولگران زر و زور در این زمینه غافل نبود، تا علم همچنان تشعشع نوری باشد تا به ظهور هر چه سریع تر آفتاب حقیقت، منجر شود؛ نه این که سلاحی باشد در جهت پیشبرد اهداف دشمنان.

منبع:

تاریخ تمدن اسلام، جرجی زیدان

سیر حکمت در اروپا، محمد علی فروغی

آزاده ابراهیمی

 لینک مطلب در خبر گزاری حوزه

«فطر» زمان شکفته شدن

«فطر» زمان شکفته شدن

بعد از یک ماه عبادت و تقرب به خدای بلند مرتبه، زمان شکفته شدن و شکوفا شدن فرامیرسد. هر کس به هر مقدار که از جام رمضان نوشیده است از برکات مادی و معنوی این عید بهره مند می گردد. اما شب و روز عید و شادی روزه داران ماه مبارک هم با عبادت و راز نیاز با محبوب عجین است.

مگر عاشق می تواند بعد از یک ماه که بیش از گذشته خود را در آغوش رحمت الهی و در معرض تشعشعات رحیمیت معشوق قرار داده است به چیزی کمتر از راز و نیاز با محبوب برای ایجاد شادی و فرح عیدانه قناعت کند. شب عید بار دیگر قرآن بر سر گرفته و خدا را به دردانه های خلقتش قسم می­دهد که به حال خود واگذارش نکند واین آغازی است برای دوره­ای یکساله تا رسیدن به رمضان دیگرو رقم خوردن تقدیری به بلندای همت ره­پویان.

روز عید نیز ابتدا بر سفره پر فضیلت  ندبه می نشنیم تا آماده اقامه دو رکعت نماز عشق شویم و قنوت این نماز تبلور ره آوردی است که از رمضان برگرفته ایم.با بهره مندی از برکات بی بدیل این ماه و تقرب به پروردگار شناختی عمیق­تراز گذشته نسبت به حضرت معشوق یافته ایم. دیگر تنها و تنها خدا را به عظمت و کبریایی می شناسیم و هیچ قدرت پوشالی اقیانوس آرام وجودمان را متلاطم نمی کند.

اما در کنار این بزرگی از سخاوت و جودی سخن می­ گوییم که نسیم گوارای آن را در ماه مبارک رمضان با تمام وجود حس کرده ایم.آیا از این وجود عظیم و بخشنده به جز مغفرت و چشم پوشی از کاستی هایمان، توقعی دیگر می رود؟بعد از عشق بازی با رب الارباب،اکنون می دانیم که جسارت آن را یافته ­ایم که بزرگترین آرزوها را از این یگانه هستی درخواست کنیم. اگر نبود نوشیدن شهد شیرین رمضان و نور معرفتی که در پرتو آن نسبت به حضرت حق در وجود مان تلؤلؤ یافته بود؛ این بنده کمترین کجا و درخواست همه خوبی های عالم که به دردانه­های هستی داده شده و دفع هرگونه پلیدی که از وجود مقدس و انوار قدسیه چهارده مظهر عصمت و تقوی شده است کجا؟ما کجا و درخواست خیری که به بهترین های عالم، تعلق می گیرد کجا؟رمضان ما را به این مرتبه از معرفت می رساند که درمی یابیم آن چه مانع ما از رسیدن به اعلی مراتب بندگی است نه فاعلیت فاعل بلکه قابلیت قابل است.پس از این پس می کوشیم تا ظرف وجودمان را لایق دریافت بهترین­ ها کرده و آن را به بهایی کمتر نفروشیم.

آزاده ابراهیمی

لینک مطلب در خبرگزاری حوزه

قدر را قدر بدانیم

قدر را قدر بدانیم

«اللَّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضَانَ»  خداوند رب، پرورش دهنده و مربی در تمام ماه­ها، ساعت ­ها و لحظه ­هاست؛ اما این دعای شریف، او را رب ماه مبارک رمضان معرفی می­کند؛ چراکه در این ماه شریف ربوبیت الهی تبلور ویژه­ای می­یابد.

تدبیر امور انسان در این زمان بیش از دیگر زمان ­ها توسط پروردگار عالم نمود دارد. لحظه به لحظه و گام به گام دست در دست مربی دلسوز و مهربان اخلاق پیش می­رویم.

استاد بزگوار و کریمی که به دلیل سعه وجودی حتی تدریس خصوصی به میلیاردها نفر انسان به طور همزمان برایش امکان پذیر است. به کاربردی کردن درس­ها در زندگی می­پردازیم تا شاید به غایت و هدف روزه که همان رسیدن به تقوی الهی است نائل آییم.

دم فرو بستن از طعام و شراب و تمعات جنسی، اولین و بهترین درس اخلاق این مربی محبوب و مقتدر است؛ چراکه با این عمل بر روح خود تسلط بیشتری پیدا می­کنیم.

همه ما روزها و ساعت­ هایی را تجربه کرده ­ایم که در اثر غم و ناراحتی و یا حتی شوق زیاد و یا استرس و نگرانی ساعت­های زیادی از نیاز­های جسمی غافل شده­ایم. روح همچون قافله ­سالاری کار بلد مرکب جسم را به پیش می­راند تا به سر منزل آرامش برساند.

این رابطه متقابل است؛ یعنی همانطور که تمرکز روح می­تواند جسم را تحت تأثیر قرار دهد، ریاضت جسم نیز می­تواند روح را متمرکز در امور ماورایی نماید؛ به همین دلیل مربی کلاس رمضان این درس را سرلوحه دروس قرار داده است تا روح به جز جمال محبوب را نظاره­گر نباشد.

این مهم در روزه ­های گرم و طولانی بیشتر به منصه ظهور می­ رسد. شاید به همین دلیل است که روزه در تابستان از جمله دوست داشتنی­ترین متاع دنیا نزد پیامبر رحمت است و همینطور شاید به یُمن این تعالی روح است که عبادات در این ماه اجر بس چندان نسبت به بقیه ایام دارد و نه تنها عبادات بلکه حتی خواب و تنفس در این ضیافت الهی عبادت محسوب می­شود.

این درس ادامه پیدا می­کند تا رمضان از نیمه می­گذرد و در محضر شب های قدر ورود پیدا می­ کنیم. نقطه عطفی که در طی مسیر چراغ راه است. این­جا پرهیز از خوابِ لذتبخش شبانه و احیاء، درسی است که نه شرط لازم کلاس، بلکه شرط کمال برای طالبان رتبه­ های بالاست.

مرحله مرحله در سه شب رشد پیدا می­ کنی تا جایی که ملائکه بر تو نازل می­ شوند و کرور کرور فرشتگان الهی بر تو سلام و تحییت می­گویند تا صبح صادق طلوع پیدا کند.

پس بهتر است با پرهیز از از بهانه­ گیری­ ها و تحمل سختی­ های شیرین روزه ­داری، در این روزهای طولانی جزو فارغ التحصیلان ممتاز این کلاس باشیم.

خود را با تمام وجود به بهترین معلم بسپاریم و سرتاپا خضوع و تسلیم باشیم تا در روز عید فطر به عنوان بهترین ­ها، جایزه ویژه خود را از دست معشوق خیرخواه و حکیم خود دریافت کنیم و از این موقعیت عظیم، توشه ­ای عظیم برگیریم تا ره­آورد این ایام پربرکت را به روز­های دیگر زندگی تسری بخشیم.

 

آزاده ابراهیمی

لینک مطلب در خبرگزاری حوزه