دانشجوی متعهد

دانشجوی متعهد

آیا به عنوان یک دانشجو، به وظیفه‌ی خود به درستی عمل می‌نماییم؟

به راستی چگونه عمل کنیم تا نتیجه‌ی دعای «خدایا چنان کن سرانجام کار، تو خشنود باشی و ما رستگار» در حق‌مان به استجابت برسد؟

 خداوند در قرآن چه زیبا اشاره می‌فرماید:

«وَمَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْرًا کَثِیرًا»

به هر کسی که حکمت داده شد، به تحقیق خیر فراوانی یافته است. (بقره/۲۶۹)

یک دانشجوی موفق در پی خوب درس خواندن و تلاش در جهت ارتقای علمی خویش است. او باید تمام توان و همت خویش را در جهت تحصیل علم و معرفت به کار گیرد. دانشجو اگر تلاش کند و لحظه لحظه‌ی زندگی‌اش را همزمان با شناختی که به دست آورده،   برای رسیدن به کمال به کار بندد، در این صورت، تحصیل علم زمینه‌ی رشد او را فراهم می‌آورد؛ پس برنامه‌ریزی و تنظیم کارهای روزانه عاملی است تا او زمان را به تسخیر خویش در آورد؛ در این صورت آمادگی لازم برای ارائه‌ی خدمات بیشتر و بهتر ایجاد می‌شود.

ضمن این‌که دانشجو می‌تواند به همراه جهت‌دهی هدف برای قدم گذاشتن در مسیر آنچه به آن علاقه دارد،   مطابق با نیاز اجتماع عمل نماید. این هدف به مرحله‌ی عمل نمی‌رسد مگر با تقویت بنیه‌ی علمی هر دانشجو.

 صرف آموختن علم به تنهایی، نمی‌تواند تحولی در ساختار جامعه ایجاد کند؛ بلکه ما علاوه بر علم،   نیازمند بینش روشن و به روز هم هستیم. طرح‌های جدید و تئوری‌های نو، ثمره‌ی بینش روشن و به روز یک دانشجو است.  

یکی از آسیب‌هایی که در مسیر علم آموزی وجود دارد، آسیب مدرک‌گرایی، رسیدن به شغل و دلبستگی‌های مادی است.

از دیگر آسیب‌های علم آموزی این است که متأسفانه دانشجویان به دلیل شرایط موجود در کشور با اصطلاحی به‌نام فرار مغزها روبرو هستند که دائما این تفکر، دانشجو را تشویق می‌کند به خارج از کشور رفته و در آنجا ادامه‌ی تحصیل دهد.

یک دانشجوی متعهد سعی می‌کند در شرایط ضروری در کشور خویش بماند و حتی اگر  برای ادامه‌ی تحصیل خارج از کشور را انتخاب کرد در عین حال مجددا برای خدمت‌رسانی به کشورش بازمی‌گردد.

حضرت علی(علیه‌السلام) می‌فرمایند:

«الْحِکْمَةُ ضالَّةُ المُؤْمِنِ، فخُذِ الحِکْمَةَ و لَو مِن أهلِ النِّفاقِ»

حکمت گمشده‌ی مومن است پس، آن را اگر چه از منافقان فرا گیرید. (نهج البلاغه حکمت ۸۰ )

لازمه‌ی رسیدن به این حجم از بینش این است که دانشجو سطح معنویت خویش را ارتقاء بخشد، در غیر این‌صورت ممکن است نتواند در برابر این آسیب‌ها دوام بیاورد.

 یک دانشجوی متعهد با هوشیاری و تیزبینی و دارا بودن تحلیل سیاسی و آگاهی صحیح می‌تواند در شرایط بحرانی، به پشتوانه‌ی علم و ایمان خود یک موضع آگاهانه و مناسب برخاسته از مبانی اسلامی را  اتخاذ کند.

علاوه بر مواردی که در بالا اشاره کردیم موفقیت‌های یک دانشجو در گرو امور دیگری نیز می‌باشد از جمله: تلاش و تحرک و نشاط علمی، آگاه بودن به زمان، درک و بینش عمیق سیاسی اجتماعی در شناخت مسائل، شعور و احساس جمعی، صلابت و استواری در برابر تهاجمات فرهنگی، صریح و مقاوم در برابر انحرافات و کجروی‌ها.

شاید بتوان چنین نتیجه گرفت که رسیدن به اهداف ذکر شده تنها در گرو سعی و تلاش است، چرا که انسان به واسطه‌ی تنبلی و اتلاف وقت هرگز رنگ موفقیت را نخواهد دید.

 یک دانشجوی خوب لحظه‌های ناب را شکار می‌کند و به واسطه‌ی تلاش و سعی، موفقیت خویش را رقم می‌زند. همان‌گونه که قرآن می‌فرماید :

«وَأَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَی»

 نیست برای انسان مگر ثمر و تلاش‌ او. (نجم/۳۹)

مریم کبائریان

لینک مطلب در خبرگزاری حوزه

ناامیدی خود را به دیگران منتقل نکن، یکی از راههای معالجه روح

 

ناامیدی خود را به دیگران منتقل نکن، یکی از راههای معالجه روح

خداوند متعال برای ایجاد اعتماد بین بندگان و همچنین برای تفهیم انحصار نداشتن تدبیر امور به ابزارها و اسباب مادی، گاهی تاثیر علل و اسباب را از موجودات می‌گیرد و گاهی بدون وجود علت‌های ظاهری شیئی را موجود می‌کند، مانند: نسوختن حضرت ابراهیم (علیه السلام) در آتش و صاحب فرزند شدن ایشان در پیری، همچنین شکافتن دریا برای حضرت موسی (علیه السلام) و نیز عدم ‌موفقیت ابرهه، در طرح تخریب کعبه.

آری، اگر مصلحت خدا در ایجاد یا سلب امری باشد، حتی با وجود اسباب و علل ظاهری کاری از آنها برنمی‌آید.

 در برخی از مواقع ممکن است انسان، از اسباب و علل مادی به جایی نرسد. افرادی که از ضعف اعتقاد برخوردار هستند به محض روبرو شدن با چنین شرایطی نا‌امید می‌شوند. اما آیا به راستی انسان در چنین مواقعی چاره‌ای جز ناامیدی ندارد؟ به راستی معنای ناامیدی چیست؟

نا‌امیدی، در فرهنگ قرآنی حالتی است که بر انسان عارض می‌شود و از دریچه‌ی نگاه قرآن به این حالت، قنوط گفته می‌شود. قنوط نوعی ناامیدی از رحمت خداست. هنگامی که این رذیله‌ی اخلاقی در دل انسان رسوخ کند و علائم آن در ظاهر فرد آشکار شود، گویا یکی از بدترین خصلت‌ها در وجود او شکل گرفته است. تثبیت حالت قنوط در وجود انسان باعث می‌شود که نا‌امیدی خود را به دیگران منتقل کند. نکته‌ای که باید به آن دقت کنیم این است، که ویژگی نا‌امیدی بیشتر مربوط به شرایطی است که انسان با سختی‌ها و گرفتاری‌ها در زندگی روبرو می‌شود. در این زمان بر انسان لازم است که تمام هم و غم خویش را برای تلاش بیشتر به کار گیرد و اجازه ندهد این خصلت در وجودش رشد کند.

به عنوان مثال، شرایط کرونا شرایط سختی است که برای مردم ما ایجاد شده است. عده‌ای امیدوار هستند به رحمت خدا و برخی با نا‌امیدی هم به خودشان ضربه می‌زنند و هم موجب نا‌امیدی دیگران می‌شوند. بنا‌براین بر ما لازم است به جای افکار منفی و صحبتهایی که در دل اطرافیان رعب و وحشت ایجاد می‌کند، مثل دادن آمار فوتی ها و صحبت کردن در مورد مشکلات بسیار سخت بعضی از بیماران،  پروتکل‌ها را رعایت کرده و در حد توان خویش کمک فکری، مالی، معنوی و… به یکدیگر بدهیم. به داشته‌های خود توجه کرده و سعی کنیم از آنها لذت ببریم. با دلجویی از یکدیگر و به اشتراک گذاشتن ایده‌های جالب که باعث شادی در زندگی می‌شود، زندگی خود و اطرافیانمان را متحول کنیم.

یکی از مصادیق نا‌امیدی این است که انسان چهره‌اش غمگین است و در صحبت کردن با دیگران گله و شکایت می‌کند و حتی ترس دارد. و بالعکس از مصادیق انسان امیدوار این است که شکر می کند، به جنبه‌های مثبت موضوع می‌نگرد و در واقع زندگی می‌کند و برای داشته‌هایش از خدا سپاسگزاری می‌نماید.

امام صادق (علیه السلام) می‌فرمایند: امیدواری باید متعادل و سازنده باشد. از وجود مقدس پیامبر اکرم(صلوات الله علیه) نیز نقل شده است، که فرمودند: شخصی را در روز قیامت داخل آتشی می‌اندازند و پیوسته صدا می‌زند: یا حنان یا منان، خدا به جبرئیل می‌گوید: برو آن بنده‌ام را بیاور. جبرئیل او را می‌آورد، خدا می‌فرماید: جایگاهت را چگونه یافتی؟ می‌گوید بدترین مکان‌ها بود. خدا می‌فرماید: او را به همان جا برگردانید. چند قدمی که می‌رود، به پشت سرش نگاه می‌کند. خدا می‌فرماید: به چه چیزی می‌نگری؟ آن بنده می‌گوید: من امیدوار بودم که دیگر مرا به آن جایگاه باز نگردانی! خداوند خطاب می‌کند او را به سوی بهشت ببرید. (از کتاب محجه البیضاء، ج‌۷ ص۲۵۴)

خدا به مقدار گمان نیک بندگان به او، به آنها عنایت می‌کند. امیدواری یکی از راههای معالجه‌ی روح و از صفات برجسته‌ی اولیاء خدا می‌باشد. همچنان که خداوند در قرآن می‌فرمایند:

«لا تقنطوا من رحمةالله»

از رحمت و عنایات خداوندی هیچ گاه ناامید نگردید.(سوره زمره/۵۳)

دقت داشته باشید که بین امید و آرزوهای بی پایان تفاوت‌هایی است. همیشه آرزو همراه با کسالت است و فرد آرزومند برای رسیدن به هدف، جدیت ندارد. بنابراین چنین انسانی برنامه‌ریزی مناسب نیز برای رسیدن به هدف خویش ندارد. همچنین، آرزو معمولاً متعلق به امور محال و نشدنی است که خلاف امید و رجاء می‌باشد.

 حضرت علی (علیه السلام) می فرماید: همانا شما اگر به خدا امیدوار باشید به خواسته‌های خود نائل خواهید شد. (غررالحکم، ۶۸/۳)

بنابراین امید در زندگی یعنی گمان نیکو نسبت به اموری که حضورشان برایمان مسرت بخش است

.

مریم کبائریان

لینک مطلب در ندای اصفهان

شکار لحظه‌ها و صله رحم مجازی

 

 

شکار لحظه‌ها و صله رحم مجازی

یکی از جالب‌ترین آداب و رسوم مردم سرزمین‌ ما، رسم شب یلدا است. به نظر شما این شب چه فرقی با سایر شب‌ها دارد؟

شاید بگویید: یک دقیقه از شب قبلش طولانی‌تر است. اما افرادی هم هستند که تفاوتی برای شب یلدا با شب‌های دیگر قائل نیستند. آنها در حقیقت یک دقیقه را اصلاً به حساب نمی‌آورند.

آیا واقعا این یک دقیقه زمان ارزشی ندارد؟ آیا ما در این دقیقه‌های کم و لحظه‌های کوتاه نمی‌توانیم کار مفیدی انجام دهیم؟ به راستی در نگاه دین ارزش زمان چه قدر است؟ آیا با از دست دادن آن‌ها دچار خسران می‌شویم؟ حتما این آیه‌ی شریفه از قرآن را زیاد شنیده‌اید:

«إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِی خُسْرٍ.إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ»

بی تردید انسان در زیان‌کاری بزرگی است.مگر کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده‌اند و یکدیگر را به حق توصیه نموده و به شکیبایی سفارش کرده‌اند. (سوره والعصر ۲/ ۳)

در آموزه‌های دینی ما از واژه‌ای به نام تسویف استفاده شده است. تسویف یعنی نداشتن برنامه برای انجام امور در وقت مناسب خود و به تاخیر انداختن کارها و امروز و فردا کردن برای انجام عمل (سوف سوف کردن) و در یک کلام از دست دادن زمان و کار را به آینده سپردن. اما چرا خداوند در قرآن می‌فرماید: انسان در خسران به سر می‌برد و این ضرر چگونه به‌وجود می‌آید؟

به نظر می‌رسد یکی از مصادیق این آیه از دست دادن با ارزش‌ترین سرمایه‌ی زندگی یعنی وقت و زمان است. همان سنتی که در شب یلدا برای طولانی شدن یک‌دقیقه‌ای آن جشن می‌گیریم. آری لحظه‌ها و ثانیه‌ها در نگاه دین دارای ارزش هستند. باید توجه داشته باشیم که یک دقیقه زمان، آن‌‌ وقتی به چشم می‌آید که چندین دقیقه در کنار هم قرار گرفته و دقایق را می‌سازند. یکی از بزرگان در مورد شکار لحظه‌ها می‌گوید: از فرصت‌‌هایی که کسی به آن توجهی نمی‌کرد، استفاده نمودم و حالا مرا آدم خوش اقبالی می‌دانند.

اگر انسان بخواهد اهل زیان و خسران نباشد و مصداق این آیه قرار نگیرد، موظف است از دقیقه‌ها و لحظه‌های خویش به بهترین نحو استفاده نماید؛ چرا که مرگ ناگهان انسان را غافلگیر می‌کند و فرصت توبه را از او می‌گیرد، اما شخص عاقل توبه را به تاخیر نمی‌اندازد و به گفته‌ی پروردگار عالم که می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحًا» الا ای مؤمنان، به درگاه خدا توبه نصوح (با خلوص و دوام) کنید.(سوره تحریم، آیه 8) سعی و تلاش می‌کند تا شرایط لازم را برای توبه‌ی خویش فراهم نماید.

شب یلدا برای ما ایرانیان جایگاه ویژه‌ای دارد و سنت‌ دیرینه‌ای است. از جمله اموری که می‌تواند در این شب در بهره‌گیری ما از وقت و زمان موثر باشد،  موضوع صله‌ی رحم است. انسان مومن بخشی از وقت خویش را به صله‌ی رحم و دید و باز‌دید از دیگران اختصاص می‌دهد. حضرت علی(علیه السلام) می‌فرمایند: «صله رحم کنید، اگرچه به یک سلام باشد»

امسال به دلیل شرایط خاص کرونایی و با توجه به اهمیتی که صله‌ی رحم دارد، ما می‌توانیم همان دید‌ و‌ باز‌دیدهای خودمان را از فضای حقیقی به فضای مجازی منتقل کنیم. پس چه شایسته است که در این شب از طریق فضای مجازی به گفتگوهای فامیلی مشغول شویم و با یک سلام یا ارتباط در فضای مجازی این امر مستحب را به نحو احسن انجام دهیم.

مریم کبائریان

لینک مطلب در ندای اصفهان