الزامات اخلاقی در انتخابات/ لزوم دوری از عصبانیت، خشم و جبهه‌گیری های متعدد

در آستانه انتخابات حساس و مهم یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی هستیم. حضور مردم پای صندوقهای رای از افتخاراتی است که جمهوری اسلامی ایران برای این سرزمین کهن به ارمغان آورده است که مردم باید قدردان این نعمت باشند اما به هرحال وقتی فضای تبلیغات انتخاباتی در کشور حاکم می شود، ممکن است برخی کاندیداها یا طرفداران آنها اصول اخلاقی که در دین اسلام بر آن تاکید شده است را فراموش کنند و زیر پا بگذارند. به همین بهانه با «زهرا ابراهیمی» کارشناس مرکز ملّی پاسخگویی به سؤالات دینی گفتگو کردیم. در ادامه این گفتگو را می خوانید.

 

الزامات اخلاقی دین اسلام در انتخابات چیست؟

دین مبین اسلام در رابطه با امور اجتماعی و سیاسی نیز همچون امور فردی برنامه دارد و این امور را به حال خود رها نکرده،  بلکه برای آن ها ضوابط و معیارهایی تنظیم نموده است.

 ازجمله ضوابط تاکید شده در امور سیاسی،  توجه به الزامات اخلاقی است.انتخابات نیز به عنوان مصداقی از فعالیت سیاسی شامل این الزامات می شود.

ازجمله شرایط مهم برای انتخاب افراد، مسئله ی شناخت است. اگرچه شناخت صد درصدی از ویژگی های افراد امکان پذیر نیست، اما شناخت نسبی و آگاهی نسبت به خط فکری و گرایش سیاسی آنها با توجه به سوابقشان امکان پذیر است.بنابراین نباید در امر انتخاب، مسئله ی شناخت را دست کم بگیریم.رصد کردن کاندیداها مبنی بر اینکه چه اندازه نسبت به الزامات اخلاقی دقیق و حساس هستند می تواند میزان شناخت ما را از آنها بالا برده و تصمیم گیری را برای ما راحت تر نماید.

 

برخی کاندیداها برای جلب توجه مردم شعارهایی می دهند که خودشان هم می دانند عملی نیست. این بی اخلاقی از دیدگاه اسلام چه جایگاهی دارد؟

بله از جمله بی اخلاقی های انتخاباتی اهل شعار بودن کاندیداتورهای انتخابات است.برخی از افراد با وجودی که می دانند آنچه می گویند شدنی نیست اما باز وعده ی آن را به مردم می دهند.وعده دادن های فراتر از اختیار، نوعی بی اخلاقیست که باید اصلاح گردد.

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

 لاَ تَعِدَنَّ أَخَاکَ وَعْداً لَیْسَ فِی یَدِکَ وَفَاؤُهُ .

 هرگز به برادرت وعده ای نده که انجام آن به دست تو نیست.(۱)

 مانور دادن بر روی توانمندیهای خود و پررنگ نمودن آنها بیش از حد واقعی، از دیگر بی اخلاقی های مشهود در امر انتخابات است. غلو و افراط گویی در امر تبلیغ به هیچ وجه جایز نیست.بعضی از کاندیداها به گونه ای در رابطه با ویژگی های مثبت خویش سخن می گویند که گویا کسی جز آنها از این ویژگی ها برخوردار نمی باشد.

 

متاسفانه در عرصه انتخابات ممکن است عده ای دست به تخریب رقبا بزنند.آیا این یک گناه کبیره نیست؟ نظر شما در این باره چیست؟

متاسفانه برخی افراد برای صعود خود، نقشه ی سقوط دیگران را می کشند.در جو انتخابات، هر کس باید متناسب با توانمندی های خود از برنامه ها واهداف خویش سخن بگوید و حیات سیاسی خویش را از طریق تخریب دیگران تضمین ننماید. داوطلبان انتخابات برای اثبات خویش به نفی رقیب نیاندیشند چرا که بدگویی و تهمت مولود نامبارک اندیشه ی حذف رقیب است.بنابراین از این حیث نیز باید دقت لازم را مبذول دارند که دچار گناه کبیره نشوند. تطمیع، تهدید و تخریب از دیگر بی اخلاقی های سیاسی است که به انتخابات سالم ضربه زده و آن را از جهت صحیح منحرف می سازد.

 

توصیه شما به نامزدهای انتخابات چیست؟

پرهیز از هیجانات نامناسب و واکنش های ناصحیح. خواه ناخواه به دلیل وجود رقیبان، شخص کاندیدا و طرفدارانش ممکن است فضاهایی را تجربه کنند که منجر به عصبانیت، خشم و جبهه گیری های متعدد باشد. لذا درک شرایط انتخابات و تلاش برای خودنگهداری همه جانبه از مهمترین فاکتورهای اخلاقی در این زمینه می باشد.

خداوند درقرآن می فرماید:

 وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا

 وبندگان خداى رحمان کسانى‏‌اند که روى زمین به نرمى گام برمى‌دارند و چون بی‌خردان و نادانان ایشان را طرف خطاب قرار دهند به ملایمت پاسخ مى‏ دهند و با سلام و صلوات از آن می‌گذرند. (۲)

بنابراین علاوه بر اینکه انسان خود باید اخلاقی عمل کند،  در برابر بی اخلاقی دیگران نیز باید از بهترین روش ها بهره گیرد لذا پرهیز از تسویه حساب های سیاسی و یا شخصی در امر انتخابات بسیار ضروری است.

از دیگر اموری که می توان تحت عنوان الزامات اخلاقی در انتخابات از آن یاد نمود عمل به قانون است.توجه به قوانین و پایبند بودن به آن نیز می تواند انتخابات سالمی را رقم بزند چرا که با دور زدن قانون در زمان انتخابات،  نمی توان ادعای رعایت قانون بعد از انتخابات را داشت.

امام صادق علیه السّلام می فرمایند: مَنْ طَلَبَ الرِّئَاسَةَ هَلَکَ؛ کسی به دنبال ریاست طلبی باشد هلاک می شود. (۳)

با توجه به اینگونه روایات ریاست طلبی را می توان از دیگر آسیب های انتخاباتی برشمرد. افرادی که با هدف ریاست طلبی پا به عرصه ی انتخابات می گذارند زمینه ی شقاوت خود را فراهم می آورند.

ازدیگر الزامات اخلاقی در امر انتخابات پرهیز از اسراف است.

امام علی علیه السلام می فرمایند:

إعطاءُ المالِ فی غَیرِ حَقِّهِ تَبذیرٌ و إسرافٌ

خرج کردن به ناحق مال ، حیف و میل و اسراف است.(۴)

قطعا آنچه می تواند در قلوب مردم رسوخ کند خلوص نیت است و نه سفره های رنگین.

نامزدهای انتخاباتی به جای کنجکاوی در زندگی شخصی سایر کاندیداها بهتر است تنها بر ارائه ی برنامه های خود متمرکز شوند و در زندگی وحریم خصوصی دیگران وارد نشوند.بیان اسرار ­خانوادگی‌ یکدیگر، افشای عکس و فیلم و ورود در زندگی شخصی افراد از مصادیق بی اخلاقی است و چنانچه کسی مستقیم یا غیر مستقیم مرتکب چنین اعمالی شود باید در مقابل خداوند پاسخگو باشد.

 

ممکن است عده ای به عکس یک شهید شاخص یا یک قهرمان ملی و... تمسک پیدا کنند برای جذب رای مردم. در این زمینه چه باید کرد؟

تمسک به نمادهای دینی و همسان سازی خویش با شخصیت های تاریخی برای تجمیع رای بیشتر نیز از جمله اموریست که باید از آن اجتناب نمود.گاهی برخی از طرفداران، به کاندیدای مورد علاقه ی خویش نسبت ها و عناوینی می دهند که حقیقتا با شخصیت آن شخص فرسنگها فاصله دارد. بنابراین در امر انتخابات پرهیز از این امور نیز امری ضروریست.

چنانچه انسان به انتخابات به عنوان امری سیاسی_عبادی نظرافکند در هر مقامی اعم از کاندیدا و یا عضو عادی، انتخابات را نوعی وظیفه تلقی کرده و به چشم یک عبادت به آن می نگرد.در عبادت نیز هرچقدر نیت خالص تر باشد آن عمل به پذیرش الهی نزدیک تر خواهد بود.

 

پی نوشت ها:

۱.تحف العقول عن آل الرسول علیهم السلام , جلد 1 , صفحه 367

۲. فرقان، آیه ۶۳

۳.بحارالانوار، ج10، ص246

۴ بحارالانوار، ج۶۶، ص۷۰۴،ح۱۱۵

 

زهرا ابراهیمی

لینک مطلب در خبرگزاری شبستان

راز تحول میلیونی دل ها

 

 

راز تحول میلیونی دل ها

این روزها حس مشترکی بین مردم وجود داشت. بارها و بارها شنیدم که می گفتند چیز زیادی از سردار دل ها (سردار سلیمانی) نمی دانستیم. چند سال اخیر بعد از قضیه داعش اسمش کمی بر سر زبان ها افتاده بود؛ ولی فقط از غیوری و شجاعتش می گفتند و از رسمش خیلی نمی دانستیم. ولی وقتی خبر شهادتشان را شنیدیم همان دقایق اول حتی قبل از این که از رسانه های مختلف عظمت روحی و معنویت ایشان را انعکاس دهند، دل هایمان منقلب شد.

انگار خبر پرکشیدن نزدیک ترین کسانمان را به ما داده بودند. حیران و سرگردان شده بودیم. حس غریبی بود. هر چه در درونمان جستجو می کردیم علت این همه حیران شدن را نمی فهمیدیم.

کلید این راز را می توان در آیات و روایات به راحتی جستجو کرد.

رَبَّنا إِنِّی أَسْکَنْتُ مِنْ ذُرِّیَّتِی بِوادٍ غَیْرِ ذِی زَرْعٍ عِنْدَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنا لِیُقِیمُوا الصَّلاةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْوِی إِلَیْهِمْ وَ ارْزُقْهُمْ مِنَ الثَّمَراتِ لَعَلَّهُمْ یَشْکُرُونَ (ابراهیم-۳۷)

(پروردگارا، من [یکی از] فرزندانم را در درّه‏ای بی‏ کشت، نزد خانه محترم تو، سکونت دادم. پروردگارا، تا نماز را به پا دارند، پس دلهای برخی از مردم را به سوی آنان گرایش ده و آنان را از محصولات [مورد نیازشان‏] روزی ده، باشد که سپاسگزاری کنند.)

در این آیه شریفه حضرت ابراهیم(علیه السلام) در دعای خویش برای فرزندشان اسماعیل(علیه السلام) میل قلب ها به سمت این وادی بی آب و علف و ذریه پاکشان را از خداوند طلب می کنند.

روایتی زیبا و دلنشین نیز وجود دارد که درباره نحوه گرایش مردم یمن به مذهب تشیع است. در پی ماجرایی، اهل یمن از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می خواهند که وصی خود را معرفی فرمایند. ایشان ابتدا چند خصوصیت درباره جانشین خود بیان می کنند. آن ها گفتند: یا رسول الله، تو را به آنکه شما را به حقّ فرستاد، او را به ما نشان دهید که مشتاق دیدن وی گشتیم! فرمود: او همان کسی است که خداوند او را آیت و نشانه ‌ای برای مؤمنانی قرار داد که نور ایمان از سیمایشان می‌درخشد.

اگر همانند کسی که صاحب دل باشد یا گوش دل فرا دهد در حالی که خود گواهی دهد به او بنگرید، خواهید دانست که او وصیّ من است همان‌طور که دانستید من پیامبر شما هستم؛ به میان صف‌ها روید و به چهره‌ها خیره شوید. پس دلتان به هرکس متمایل شد، وصیّ من اوست، زیرا خداوند عزّوجل در کتاب خود می‌فرماید: «فَاجْعَلْ أَفْئدَةً مِّنَ النَّاسِ تهَوِی إِلَیهْم‏»، (پس دلهای برخی از مردم را به سوی آنان گرایش ده‏.) هم به سوی خودش و هم به سوی ذرّیه او علیهم السلام.

جابر گوید: پس ابو عامر اشعری از میان اشعریان، أبو غرّه خولانی از میان خولانیان و ظبیان، عثمان بن قیس و عرنه دوسیّ از میان دوسیان و لاحق بن علاقه به پا خاسته و به میان صف‌های حاضران رفته و به چهره‌ها خیره شدند و دست علی(علیه‌السّلام) را گرفته و گفتند: دل‌های ما به ایشان گرایش پیدا کرد.

یا رسول الله!

پس حضرت فرمود: خدا را شکر که شما وصیّ رسول خدا را پیش از آن‌که به شما معرفی شود، شناختید و دانستید که وصیّ من اوست. در این هنگام آن‌ها با صدای بلند گریستند، در حالی که می‌گفتند: یا رسول الله، به چهره‌های یک ‌یک آن‌ها نگاه کردیم، ولی دل ما به هیچ‌کدام از آن‌ها گرایش پیدا نکرد و چون او را دیدیم دل‌هایمان لرزید و تکان خورد، آن‌گاه جان‌های ما آرامش یافته و جگرهایمان مضطرب گشته و چشمان‌مان پر از اشک شد و سینه‌های‌مان خنک گشته و آرامش یافت چنان که گویی او پدر ما و ما فرزندان وی هستیم.

آری این است علت حس غریبی که این روزها اکثر مردم ایران و حتی تعداد زیادی از مردم جهان، آن را تجربه کردند. گویی هر کس هنوز لوح سفید ضمیر خویش را زیر غبار گناه محو نکرده باشد وقتی دربرابر چنین جذبه هایی قرار می گیرد این تحول عاشقانه و حس زیبا را با تمام وجود درمی یابد.

این گرایش در دل ها و تحول میلیونی در دنیا که روح حاج قاسم در این برهه از تاریخ به وجود آورد؛ در اثر جذبه روحانی این عبد صالح و معنویت بالای او بود. آری به راستی او سردار دل ها بود.  

 

آزاده ابراهیمی

لینک مطلب در خبرگزاری حوزه

گسترش آرام ناهنجاری‌های مدرن در جامعه

 

گسترش آرام ناهنجاری‌های مدرن در جامعه؛

کودکانی که قربانی سودآوری والدین در شبکه‌های اجتماعی می‌شوند . 

مجبور است مقابلش بنشیند و گاهی نیز اصلاً نباید تکان بخورد،  چون قرار است از او عکس بگیرند.گاهی باید اخم کند، گاه چهره در هم کشد، بعضی وقت ها باید قیافه اش را جدی نشان دهد و گاه نیز مجبور است با لبخندی ژکوند چال لپش را نمایان کند. وقتی هم که از او فیلم می‌گیرد باید ادبیات کودکانه اش را فراموش کند. بعضی از کلمات را درست ادا نمی کند و شیرینی ادای کلمات بچه گانه اش همواره مخاطب را به خود جذب می کند. دخترک چند ساله برای جذاب تر بودن باید صورت معصومش را در اختیار لوازم آرایش قرار دهد، تا مادر یا آرایشگرش میکاپی متناسب با کالای تبلیغی بر روی صورتش انجام دهد. موهای قشنگ و دخترانه اش را نیز باید دائماً با مواد حالت دهنده و سشوار کشیدن های متعدد به رخ رقیبانش بکشد. او حق ندارد خسته شود، حوصله‌ اش سر رود و یا تمایلی به تبلیغ نداشته باشد. گاهی مادر و پدر نیز در این تبلیغات با او همراه شده و مادر- دختری و یا پدر- پسری باید لباس ها را ست کنند تا در جذب مخاطب موفق تر باشند. حالا فالوورها و مخاطبان، او را دنبال می‌کنند و کودک قشنگ ما ناخواسته و فقط به میل والدین خویش وارد یک مسابقه ی بی امان می شود. مسابقه ‌ای که دونده اش اوست و برنده ظاهریش والدین. این کودکان اینگونه باب کاسبی را برای والدین خود بازکرده اند. دقیقا مثل بچه هایی که سر خیابان فال می فروشند و پولش را به والدینشان می دهند.

ظهور بی‌صدای ناهنجاری‌های مدرن در جامعه

شاید بتوان گفت فرق ناهنجاری های اجتماعی در زندگی سنتی در مقایسه با زندگی مدرن این است که در زندگی سنتی چنانچه رفتاری ناهنجار ببینیم سریع آن را تشخیص داده و با قیاس آن رفتار با ارزش ها، به زشتی آن پی می بریم.  اما ناهنجاری های اجتماعی در زندگی مدرن چنان جذاب و خلاقانه ارائه می‌شود که بدون تیزبینی زشتی اش قابل درک نیست.

عبدالعلی ترشیزی در این رابطه در گفت و گو با خبرنگار صاحب نیوز در این رابطه اظهار کرد: بخش زیادی به مشکلات مربوط به نحوه استفاده از فضای مجازی است؛ وقتی پدر و مادر خود درگیر این فضا هستند و از بچه های خود غفلت می کنند خود مصداقی از کودک آزاری است.

کارشناس روانشناسی خانواده ادامه داد: آن زمانی که باید صرف نیازهای جسمی، عاطفی و روانی کودکان شود، والدین در فضای مجازی صرف می کنند که این نوعی از کودک آزاری مدرن به حساب می آید.

وی بخش دیگری از کودک آزاری مدرن را قربانی کردن کودکان در فضای مجازی دانست و عنوان کرد: فرض کنید یک جشن تولدی برای یک کودک می گیریم و بیش از آنکه این جشن تولد برای ثبت لحظات عاطفی مثبت برای کودکان و کمک به افزایش خودباوری او صرف کنیم، این جشن تولد برای رقابت برای سایر خانواده ها و نزدیکان خواهد بود.

ترشیزی با انتقاد از نبود قوانین موثر برای مقابله با این مشکل اجتماعی، عنوان کرد: فضای مجازی، پدیده نویی در جامعه ایرانی به شمار می رود و بخشی از خلا قوانین مربوط به همین نوپیدایش بودن این عرصه است.

این کارشناس روانشناسی با اشاره به ضرورت ورود اورژانس اجتماعی به این عرصه، خاطرنشان شد: کارشناسان اورژانس اجتماعی باید در آموزش های خود به خانواده ها و دوره های ضمن خدمت و مدارس بخشی از توان خود را برای آگاه سازی خانواده ها در این عرصه صرف کنند.

وی در رابطه با شیوع این پدیده در کشورمان و میزان درگیری جامعه ایرانی با این مشکل روان-اجتماعی، عنوان کرد: فرهنگ ایرانی اهمیت بالایی برای خانواده ها قائل است و همین امر موجب می شود زمانی که توجه والدین به ساختار خانواده یا فرزندان کم شود نسبت به دیگر جوامع آسیب بیشتری به ساختار روانی افراد و ساختار کلی خانواده می زند.

تاثیر استفاده تبلیغاتی از کودکان در گسترش بلوغ زودرس

امروزه بلوغ زودرس معضلی است که نوجوانان و خانواده را بشدت درگیر کرده است اما به نظر می رسد رفتار برخی بزرگ ترها در بلوغ زودرس فرزندان موثر است.اینکه پدر و مادر، برای تبلیغ کالا از فرزند خود استفاده ابزاری می کنند و آن ها را مجبور می کنند مثل بزرگ ترها لباس بپوشند، حرف بزنند، ژست بگیرند و آرایش کنند شرایط بلوغ زودرس کودکان را فراهم می آورد و مصداق جدیدی برای کودک آزاری است.

محمدصادق رحمتی در گفت و گو با خبرنگار صاحب نیوز با انتقاد از شیوع پدیده اپیلاسیون کودکان در برخی از آرایشگاه های و مراکز زیبایی در سطح کشور، اظهار کرد: سیستم شناختی کودکان مبتنی بر دنیای کودکی آن ها است که با سیستم شناختی برگسالان متفاوت است.

کارشناس روانشناسی با بیان اینکه تلاش ناآگاهانه بعضی والدین در حوزه کودک آزاری‌های کمتر شناخته شده، فرایندی است که عوامل مختلفی در آن دخیل‌ هسند، تصریح کرد: شیوع اپیدمی استفاده از شبکه های اجتماعی عامل پدیدآورنده این معضل در جامعه نیست و تنها به شیوع آن در جامعه سرعت بخشیده است.

وی با بیان اینکه متاسفانه آموزش خانواده ها و والدین در مباحث مهارت های فرزندپروری بسیار ضعیف است، عنوان کرد: استفاده از کودکان به عنوان ابزاری برای تبلیغات یا جذب مخاطب پیش از آنکه توسط مردم عادی مورد استفاده قرار گیرد، در تبلیغات بر روی رسانه های صوتی و تصویری و تبلیغات بصری در سطح شهر شایع شد و دستگاه های مربوطه اجرایی نیز اقدامی برای جلوگیری از آن انجام نداده اند.

رحمتی به خلا وجود برندهای بومی و اسلامی برای کودکان و نوجوانان به ویژه قشر دختر در جامعه اشاره کرد و گفت: برطبق نظریات روانشناسی، کودکان در سنین کودکی بسیار مطیع بوده و آنچه به آن ها به عنوان خوراک اخلاقی داده می شود، به عنوان اصول های ثابت اخلاقی درنظر می گیرند که خدشه ای به این اصول وارد نمی شود.

ترویج انیمیشن‌های اغواگر جنسی در بین کودکان

این کارشناس ادامه داد: شخصیت‌های انیمیشن هایی که به وفرو در کشور دوبله و به صورت های مختلف در دسترس خانواده ها قرار می گیرد، نه تنها از اصول زیبایی شناختی پیروی می کنند، بلکه از لحاظ جنسی نیز اغواگر هستند.

وی خاطرنشان شد: وجود این الگوها در کنار استفاده ای که از کودکان به عنوان اینفلوئنسر در شبکه های اجتماعی صورت می گیرد، سیستم شناختی آن ها به سمتی می برد که همین الگوهای اغواگرانه ناخودآگاه به عنوان هدف زندگی آن ها تلقی می شود و نتیجه آن بلوغ زودرسی است که آن ها پیش از آمادگی در سایر حوزه ها با مسائل بزرگسالان آشنا می کند.

رحمتی اذعان کرد: متاسفانه سیستم ارزش گذاری والدین بر این اعمال کودکان و تایید تقلید رفتارهای بزرگسالان توسط کودکان نیز خود به تثبیت شدن این شبه ارزش ها به عنوان ارزش در سیستم شناختی و ساختار روانی کودکان دامن می زند.

وقتی والدین کودکان کم سن و سال خود را درگیر تبلیغ می نمایند، ازهمان کودکی توجه به ظواهر و تن و بدن برای کودک، اهمیتی فراتر از توجه به روح و روان پیدا می کند و این خود نوعی کودک آزاری در لفافه است.

مهمترین بُعدی که باید در فرزندان تقویت شود، هویت است. هویت بخشی به کودک از راه صحیح،  از وظایف مهم والدین محسوب می شود. اما هویت کودکانی که در فضای مجازی ناخواسته مورد سواستفاده از والدین خویش قرار می گیرند در خطر است چرا که مبنای هویت بخشی به این کودکان جذابیت های جنسیتی درنظر گرفته شده و والدین غافل از این مساله، بنای هویت فرزند خود را بر پایه امور ظاهری استوار می کنند.

همانگونه که کودکان خیابانی به دلیل دیده نشدن بسیار در معرض خطرند، کودکان مشهور در فضای مجازی نیز به دلیل زیاد دیده شدن در معرض خطرند و این هر دو برای جامعه اسفناک است.

آری فقط به کسانی که فرزندشان را برای کار کردن سر چهارراه‌ها می فرستند کودک آزار نمی گویند، تنها کسانی که آزار و اذیت های جسمی و روانی را برای کودکانشان رقم می‌زنند کودک آزار نیستند،  بلکه این پدران و مادران مدرن را نیز می توان کودک آزاران مدرن نامید.

 

  زهرا ابراهیمی

لینک مطلب در صاحب نیوز