هشت توصیه برای روزه داری کودکان

 

 

هشت توصیه برای روزه داری کودکان

همانطور که می‌دانید در آموزه‌های اسلام بر دختران 9 و پسران 15 ساله تمام روزه گرفتن واجب است. در بسیاری از خانواده‌ها ممکن است فرزندان در این سن علاقه‌ای به روزه نداشته باشند و به بهانه‌های واهی بخواهند از زیر بار این مسئولیت شانه خالی کنند، به راستی ما به عنوان والدین چه کنیم تا روزه‌داری برای فرزندانمان شیرین باشد؟

با دقت در آموزه‌های دین اسلام درمی‌یابیم که اسلام این دین کامل، هیچگاه نخواسته از دختران 9 ساله و یا پسرهای 15 ساله به یکباره مسلمانی کامل بسازد، بلکه احادیث بسیاری وجود دارند که سفارش دارد بر اینکه فرزندان را چندسالی قبل از بلوغ برای اعمال عبادی آماده کنید تا به وقت بلوغ دچار مشکل نگردند. و این موضوع فقط شامل روزه نیست بلکه حجاب، نماز و سایر اعمال عبادی را هم شامل می‌شود.

توصیه‌های زیر می‌تواند در ترغیب فرزندان به روزه، آن هم قبل از بلوغ موثر باشد:

1. همه‌ی اعضای خانواده باید سرسفره‌ی افطار و سحری حاضر شوند. چه روزه بگیرند چه نگیرند، اگر قانون خانه این باشد، فرزندان در این فضا برای روزه گرفتن بهتر آماده می‌شوند.

2. در حد توان فرزندان از آن‌ها بخواهند تا امساک را تمرین کنند؛ مثلا برخی فرزندان تا اذان ظهر قادرند امساک کنند برخی تا عصر، و برخی تا غروب.

در این شرایط والدین به محض مشاهده‌ی ضعف در فرزندان برای آن‌ها سفره‌ی افطار بچینند و بچه‌ها را ملزم کنند که بعد از رفع ضعف دوباره تا اذان مغرب چیزی نخورند.

3.  با مقوا طرح یک درخت، شبی پر ستاره، تنگ بزرگ ماهی یا گلدان گلی بکشند و روی دیوار نصب کنند و اسم فرزندان را در وسط گل یا شکم ماهی یا میوه‌های درختان و یا وسط ستاره‌های درخشان بنویسند و هر روزی که روزه گرفتند با علامت یا ستاره‌ای مشخص کنند.

4.  افطار و سحری را به سلیقه‌ی فرزندان و به بهترین شکل و حالت برای آن‌ها آماده کنند تا همیشه ذهنیتی خوب از ایام ماه مبارک داشته باشند.

5. اجازه ندهند دیگران با حرف‌های دلسرد کننده مثل اینکه تو هنوز کوچکی، ضعیفی برای چه روزه می‌گیری، خدا از تو چه توقعی دارد و… آن‌ها را از ادامه‌ی روزه گرفتن دلسرد کنند.

6. والدین، ماه مبارک در خانه اخلاقی‌تر عمل کنند و فضای معنوی بیشتری ترتیب دهند تا فرزندان تغییر رفتار و بهتر شدن والدین را در این ماه حس کنند و در ذهن آن‌ها خاطره‌ی خوشی باقی بماند.

7. برای آن دست فرزندان که اصلا زیر بار روزه گرفتن نخواهند رفت، صبحانه و ناهار مفصل آماده نکنند و اجازه‌ی گرم کردن غذا را به ‌آن‌ها ندهند آن‌ها را ملزم کنند اگر روزه نمی‌گیرند باید احترام بقیه را نگه‌داشته و از غذای دم دستی استفاده کنند تا بقیه اذیت نشوند. چرا که شکستن حرمت ماه مبارک مقابل بقیه‌ی اعضا مخصوصا فرزندان دیگر کار درستی نیست.

و چه زیبا فرمود حضرت امام باقر علیه‌السلام در این حدیث گرانبها که:

ما کودکان خود را وقتى پنج ساله‌اند، به نماز امر مى‌کنیم؛ ولى شما کودکانتان را وقتى هفت ساله شدند، به نماز امر کنید. ما کودکان خود را وقتى هفت ساله‌اند، به روزه وامى‌داریم، به اندازه‌اى که توان دارند، چه تا نصف روز باشد یا بیشتر یا کمتر. وقتى تشنگى و گرسنگى بر آنان چیره شد، افطار مى‌کنند تا این که به روزه، عادت کنند و توان آن را بیابند؛ ولى شما کودکانتان را وقتى نُه ساله شدند،  به اندازه‌اى که توان دارند، به روزه امر کنید. و وقتى تشنگى بر آنان چیره شد افطار کنند. (محمدبن یعقوب کلینی، اصول کافی، ترجمة سیدجواد مصطفوی، ج 3،ح 1، ص 409)

زینب صالحی هاردنگی

لینک مطلب در ندای اصفهان

ایثار و نذر، درسی از سرور زنان عالم

 

 

ایثار و نذر، درسی از سرور زنان عالم

زندگی گاه همراه شادی است و مورد رضایت ما و گاه آنقدر ما را با مشکلات درون و بیرون خانواده درگیر می کند که نفسگیر می شود. حال مسائل اجتماعی را هم که اضافه کنیم دیگر راه نفس را می بندد. مریضی، فقر، مصیبت، دشمنی، خیانت و…

اما اینکه ما چقدر یاد گرفته ایم با چنین اتفاقات سخت که اغلب هم غیر منتظره هستند روبرو شویم و اینکه چقدر توان مدیریت برای رفع و حل این نوع مشکلات داریم خود امری قابل توجه است.

برخی از افراد ترجیح می دهند از راههایی که آموخته اند و تجربه هایی که کسب نموده اند برای حل مشکل قدم بردارند.

 اگر ما بخواهیم با این عمر کوتاه به دنبال تجربه این و آن برویم و گاه مثل همانها با در بسته روبرو شویم، قطعا با اینطور دویدنها و تلاشها جز حسرت به روزهای از دست رفته چیزی عایدمان نمی شود.

اینجاست که باید چاره ای اندیشید و دنبال یک برنامه کامل بود که از هر حیث جامع  باشد، تا مبادا میانه راه سردرگم و انگشت به دهان کاسه ی چه کنم چه کنم به دست گیریم.

حال باید دید دین مبین اسلام که  کاملترین دین است برای این روزهای سخت من و شما چه پیشنهادی می دهد.

امروز لابلای کتابها جستجو کردم و کمی دقیق تر نگاهی به زندگی کوتاه اما پر فراز و نشیب زنی زدم که او را سید النساء العالمین (علیه السلام) می خوانند یعنی سرور و بزرگ همه زنان عالم. او که همسر مردیست که وصی خداست.

این دو بزرگوار یعنی فاطمه و علی علیهما السلام روزی با بحرانی روبرو می شوند و آن بیماری فرزندان است. خیلی از والدین در این مواقع رفتارهایی دارند که مناسب نیست، اما رفتار این دو بزرگوار در آن شرایط بحرانی درسی بزرگ برای امروز و فردای ماست.

با شدت گرفتن بیماری فرزندان هر دو نذر می کنند که سه روز روزه بگیرند و هرشب نانی که برای افطار آماده می کنند و خود از همه بیشتر به آن نیاز دارند را به فقیر و اسیر و مسکین می دهند

نکته مهم این ماجرا این است که راه حل بسیاری از گرفتاری های ما همین توسل است.

با توسل و نذر است که می توان بر مشکلات و فتنه های سخت و سهمگین این روزگار پیروز شد. علاوه بر این، نکته مهم دیگری که این جریان برای ما بازگو می کند دستگیری از دیگران است.

مشکلات ما وقتی برطرف می شود و درها به سوی ما گشوده می گردند که قدمی هر چند کوچک برای رفع نیاز و حل مشکل دیگران برداریم.

زندگی این روزها به اندازه خودش مشکلات دارد ولی چه خوب است برای حل هر مشکل دو راه پیش رو را انتخاب کنیم و با توسل و توکل به درگاه خداوند از امتحانات الهی سربلند بیرون آییم.

یُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ یخَافُونَ یَوْمًا کاَنَ شَرُّهُ مُسْتَطِیرًا(7)

وَ یُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلىَ‏ حُبِّهِ مِسْکِینًا وَ یَتِیمًا وَ أَسِیرًا(8) (سوره انسان)

آنها به نذر خود وفا مى کنند و از روزى‏ که عذابش گسترده است مى ‏ترسند.

و غذاى (خود) را با اینکه به آن علاقه (و نیاز) دارند به مسکین و یتیم و اسیر مى‏ دهند

.

زینب صالحی هاردنگی

لینک مطلب در ندای اصفهان

ایثار و نذر، درسی از سرور زنان عالم

 

 

ایثار و نذر/ درسی از سرور زنان عالم

زندگی گاه همراه شادی است و مورد رضایت ما و گاه آنقدر ما را با مشکلات درون و بیرون خانواده درگیر می کند که نفسگیر می شود. حال مسائل اجتماعی را هم که اضافه کنیم دیگر راه نفس را می بندد. مریضی، فقر، مصیبت، دشمنی، خیانت و…

اما اینکه ما چقدر یاد گرفته ایم با چنین اتفاقات سخت که اغلب هم غیر منتظره هستند روبرو شویم و اینکه چقدر توان مدیریت برای رفع و حل این نوع مشکلات داریم خود امری قابل توجه است.

برخی از افراد ترجیح می دهند از راههایی که آموخته اند و تجربه هایی که کسب نموده اند برای حل مشکل قدم بردارند.

 اگر ما بخواهیم با این عمر کوتاه به دنبال تجربه این و آن برویم و گاه مثل همانها با در بسته روبرو شویم، قطعا با اینطور دویدنها و تلاشها جز حسرت به روزهای از دست رفته چیزی عایدمان نمی شود.

اینجاست که باید چاره ای اندیشید و دنبال یک برنامه کامل بود که از هر حیث جامع  باشد، تا مبادا میانه راه سردرگم و انگشت به دهان کاسه ی چه کنم چه کنم به دست گیریم.

حال باید دید دین مبین اسلام که  کاملترین دین است برای این روزهای سخت من و شما چه پیشنهادی می دهد.

امروز لابلای کتابها جستجو کردم و کمی دقیق تر نگاهی به زندگی کوتاه اما پر فراز و نشیب زنی زدم که او را سید النساء العالمین (علیه السلام) می خوانند یعنی سرور و بزرگ همه زنان عالم. او که همسر مردیست که وصی خداست.

این دو بزرگوار یعنی فاطمه و علی علیهما السلام روزی با بحرانی روبرو می شوند و آن بیماری فرزندان است. خیلی از والدین در این مواقع رفتارهایی دارند که مناسب نیست، اما رفتار این دو بزرگوار در آن شرایط بحرانی درسی بزرگ برای امروز و فردای ماست.

با شدت گرفتن بیماری فرزندان هر دو نذر می کنند که سه روز روزه بگیرند و هرشب نانی که برای افطار آماده می کنند و خود از همه بیشتر به آن نیاز دارند را به فقیر و اسیر و مسکین می دهند.

نکته مهم این ماجرا این است که راه حل بسیاری از گرفتاری های ما همین توسل است.

با توسل و نذر است که می توان بر مشکلات و فتنه های سخت و سهمگین این روزگار پیروز شد. علاوه بر این، نکته مهم دیگری که این جریان برای ما بازگو می کند دستگیری از دیگران است.

مشکلات ما وقتی برطرف می شود و درها به سوی ما گشوده می گردند که قدمی هر چند کوچک برای رفع نیاز و حل مشکل دیگران برداریم.

زندگی این روزها به اندازه خودش مشکلات دارد ولی چه خوب است برای حل هر مشکل دو راه پیش رو را انتخاب کنیم و با توسل و توکل به درگاه خداوند از امتحانات الهی سربلند بیرون آییم.

یُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ یخَافُونَ یَوْمًا کاَنَ شَرُّهُ مُسْتَطِیرًا(7)

وَ یُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلىَ‏ حُبِّهِ مِسْکِینًا وَ یَتِیمًا وَ أَسِیرًا(8) (سوره انسان)

آنها به نذر خود وفا مى کنند و از روزى‏ که عذابش گسترده است مى ‏ترسند.

و غذاى (خود) را با اینکه به آن علاقه (و نیاز) دارند به مسکین و یتیم و اسیر مى‏ دهند

زینب صالحی هاردنگی

لینک مطلب در ندای اصفهان

 

شادی کرونایی

 

 شادی کرونایی

نیاز به شادی، یکی از مهمترین نیازهای انسان است. آدم هایی که شادتر هستند، توان بهتری برای انجام کارهای خود دارند؛ اگرچه علاقه ی انسان به شاد بودن برگرفته از نیاز درونی اوست، اما آیا رسیدن به شادی از هر روشی صحیح است؟ آیا از نگاه اسلام انسان مجاز است به هر شکلی که شده شادی خود را تأمین نماید؟

اسلام دین جامع و کاملی است و برای تمام لحظات زندگی ما برنامه هایی پیشنهاد می دهد که اگر غفلت را کنار بگذاریم، از طریق عمل به آن برنامه ها آن هم هوشیارانه و نه از سر تکرار، به آنچه مقصود خدا از آفرینش ماست می رسیم.

از جمله باورهای اشتباهی که درمیان مردم وجود دارد، این است که دین را حقیقتی عجین شده با گریه و اندوه می دانند. آنها شاد بودن را امری جدای از دین تصور کرده و به همین دلیل انواع راه ها و الگوها را دنبال می کنند تا به شادی برسند.

انسان‌ها برای شاد شدن راه‌ های مختلفی را امتحان می کنند. یکی از آن راه ها پناه بردن به موسیقی و رقص و آواز است گویا گمشده ی خویش را در رقص یا آهنگ و آواز می یابند.

برخی افراد بر این باورند که رقص و موسیقی چنان بر روحیه ی آنها تاثیر می گذارد که می تواند شادمانی را به آنها برگرداند.

برای عده ای دیگر نیز شادی در نشئگی حاصل از مصرف انواع قرص ها و مواد مخدر تعریف می شود. این افراد بر این باورند که مصرف مواد هر چه غم و اندوه است را می شوید و می برد و چنان انسان را سبک می کند و از غم دنیا فارغ که نگو و نپرس.

اگرچه برخی برای دریافت شادی به انواع شادی های کاذب روی می آورند، اما حقیقتی که نمی شود کتمان کرد این است که شادی های کاذب دوام ندارند و پس از گذشت اندک زمانی مجددا کسالت روحی این افراد باز خواهد گشت.

حال باید دید نگاه اسلام نسبت به شادی چگونه است؟ اسلام با چه عینکی به شادی نگاه می کند؟

از جمله مواردی که با رجوع به آموزه های دین به آن می رسیم این است که عواملی همچون نگاه به سبزه و آب، استفاده از رنگ زرد و سفید در لباس و کفش، روزه گرفتن، نماز شب، بیدار ماندن از اذان صبح تا قبل از طلوع آفتاب، هدیه دادن به یکدیگر منجر به شادی می گردد.

در سبک زندگی دینی شادی دارای معیارهای معینی است. از جمله معیارهایی که در آموزه های اسلام برای شادی ارائه می شود، این است که شادی باید از راه حلال تأمین گردد، منجر به آسیب رساندن به دیگران نشود، باعث تحقیر افراد نگردد، آزار و رنجش خاطر دیگران را در پی نداشته باشد، دوامی طولانی بر جسم و روح ما داشته باشد و همچنین انرژی لازم برای رویارویی با سختی های زندگی را برای ما فراهم آورد.

با توجه به شرایط بحرانی که بخاطر ویروس کرونا با آن دست و پنجه نرم می کنیم و مجبور به یک قرنطینه ی خانگی هستیم، بهتر است از این فرصت با هم بودن بهتر استفاده کنیم و با یک برنامه ریزی ساده  شادی و نشاط را درمتن زندگی خود پیاده سازیم.

از جمله امور شادی ساز، بازی است. بازی های متنوع و متعددی وجود دارد که از حیث هیجان و نشاط،  بسیار شادی بخش است و هیجان و نشاط آن ها کم از رقص و آهنگ نیست وحتی گاهی دوام آنها بیشتر است.  

به طور مثال بازی ساخت اشکال مختلف با چوب کبریت یا سطل پرتاب توپ، نقاشی با چشمهای بسته، حفظ تعادل با توپ و قاشق، فوتبال دستی، پازل، گاز زدن سیب آویزان، برج سازی، اسم و فامیل، متن بدون نقطه و ... ازجمله بازی های جذابی است که می توان در دوران قرنطینه ی کرونایی از آن بهره برد.

گاه انتخاب یک کتاب که برای همه ی سنین جذاب باشد و البته بصورتی جذاب هم خوانده شود نشاطی خاص در خانواده ایجاد خواهد کرد.

نمایش های خانگی، تعریف لطیفه هایی که از حکمت و نکات تربیتی برخوردار باشند نیز از دیگر راههای ایجاد نشاط در خانواده است.گاهی حتی یک آشپزی دورهمی مثل پخت آش یا کیک وکمک همه در پخت آن باعث شادی و نشاط می گردد.

آری، خداوند تبارک و تعالی شادی واقعی را در امور حلال قرار داده است و با وجود شادی های حلال، پناه بردن به شادی های حرام هیچ توجیهی ندارد.

پس چه زیبا فرموده: سید الساجدین، امام زین العابدین (علیه السلام) که: "إلهی من ذا الذی ذاق حلاوة محبتک فرام منک بدلا"؛ چه کسی شیرینی محبت تو را چشیده و با این حال به دنبال جایگزین دیگری است؟!  (مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج ۹۱، ص ۱۴۸، مؤسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ هـ ق.)

زینب صالحی هاردنگی

لینک مطلب  در خبرگزاری حوزه

قناعت فرصتی برای آرامش

 

قناعت فرصتی برای آرامش

قناعت یعنی اکتفا کردن به آنچه که داریم و دوری از گله و شکایت بابت آنچه که نداریم.

گاهی وقتها باید داشته ها را نظاره گر بود. خانواده، سلامتی، درآمد کم اما حلال، جایگاه اجتماعی، آبرو، دل خوش، استعداد و هزاران هزار نعمت دیگر که از شمردنشان ناتوانیم.

وظیفه ما در برابر آنچه خداوند به ما بخشیده شکر نعمت است. اگر شکر نعمات الهی را بجا آوردیم رزقمان مضاعف می گردد، اما اگر تنها گوشه ای نشسته و نداشته هایمان را مرور کردیم کم کم داشته هایمان را هم از دست می دهیم.

یکی از راهکارهایی که در روایات برای تمرین قناعت ارائه شده این است که در امور دنیوی به آنهایی که سطح زندگی شان پایین تر است نظر افکنید و در امور مربوط به آخرت به بالادستان نگاه کنید.

وقتی به زندگی کسانی که از نظر مادی از ما پایین تر هستند بنگریم، ناخودآگاه به آرامش رسیده و از میزان اضطرابمان کاسته خواهد شد، چرا که در آن لحظه ذهن ما به این موضوع معطوف می گردد که وضع زندگی ما به لطف خدا از دیگران بهتر است و همین مساله آرامش ما را به دنبال خواهد داشت.

از دیگر سفارش هایی که منجر به شکر بیشتر و قناعت بهتر می گردد رفتن بر سر مزار مردگان است چرا که این امر انسان را متوجه فرصت زندگی می کند و او را شاکر و قانع بار می آورد.

تاکید اسلام به عیادت از بیماران و دلجویی از حال یتیمان و دستگیری از زیردستان و سفارش به همنشینی با فقیران و کمتر همنشینی نمودن با ثروتمندان نیز در راستای تقویت روحیه شکرگزاری انسان است.

نسیان و فراموشی بخش جدا نشدنی از وجود انسان است و شکر دائمی نعمات همچون پادزهری اثر غفلت ها را از بین می برد.

نکته دیگر اینکه در آموزه های اسلام انسان از یک سو به تلاش و کوشش برای کسب روزی دعوت شده و از سوی دیگر تاکید شده که خداوند روزی همه مخلوقات را بر عهده دارد و کسی را بی روزی نمی گذارد. البته این بدان معنا نیست که تلاش نکنیم و چیزی به دست نیاوریم بلکه منظور این است که با تلاش به آنچه رسیده ایم راضی باشیم.

و نکته ی آخر اینکه انسان هرچقدر بیشتر تمکن مالی داشته باشد مسئولیتش نیز بیشتر خواهد بود و با همان دارایی مورد ابتلاء و امتحان الهی قرار خواهد گرفت همانگونه که قرآن می فرماید:

وَ لا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلى‏ ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ زَهْرَهَ الْحَیاهِ الدُّنْیا لِنَفْتِنَهُمْ فِیهِ وَ رِزْقُ رَبِّکَ خَیْرٌ وَ أَبْقى‏

و هرگز به متاعى که ما به گروهى از آنها داده ‏ایم، چشم مدوز که (این) شکوفه و جلوه‏ زندگى دنیاست (و ما مى‏ خواهیم) تا آنها را در آن بیازمائیم و (به یقین) روزىِ پروردگارت بهتر و پایدارتر است. (طه ۱۳۱)

 

زینب صالحی هاردنگی

لینک مطلب در ندای اصفهان