قرآن و رمضان

 

   قرآن و رمضان

ماه مبارک رمضان ماهی است که ابتدایش رحمت، میانه‌هایش مغفرت و پایانش آزادی از آتش جهنم است. (بحارالانوار،   ج ۹۳ ص ۳۴۲).

ماهی است که در آن فرشته‌ی وحی قرآن را بر قلب نازنین پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌واله‌وسلم) نازل گرداند تا پیامبر خاتم،   پیام الهی را به گوش مردم جهان برساند و آنان را از غفلت برهاند و به سوی کامیابی هدایت کند.

آری این ماه، ماهی است که از طریق روزه، مناجات، عبادت، انس با قرآن و زمینه‌سازی معنوی به استقبال دریافت کتاب الهی می‌رویم و با بهره‌گیری فکری و عملی، خط ارتباط خود را با قرآن استوارتر می‌کنیم و راه سعادت را برای خویش هموارتر می‌سازیم.

امام باقر(علیه‌السلام) می‌فرمایند: «لِکُل شَیء رَبیع وَ رَبیعُ القرآن شَهرُ الرَمضان/  برای هر چیزی بهاری است و بهار قرآن شهر رمضان است. (اصول کافی، ج۲)

همانگونه که خون در رگ‌های  کالبد انسان جریان دارد و سبب حیات او می ‌شود، تلاوت قرآن نیز حقیقت کلام الهی را در رگ‌های وجودی روزه‌داران به جریان می‌اندازد و به آنان احساس خوشایندی از تجربه‌ی لذت معنوی را منتقل می‌کند.

همچنین امام علی(علیه‌السلام) در شأن قرآن کریم فرموده‌ اند: در قرآن بیندیشید چرا که بهار دلهاست. (خطبه ۱۱۰ نهج البلاغه)؛ از این رو باید گفت بیشترین برکات در ماه مبارک رمضان در گرو تلاوت، انس و تدبر در قرآن است که روزه‌دار باید بذر دستورات الهی را در دل خود کاشته تا رشد کند و در نهایت ثمره‌ی قرآن غذای روحش گردد.

تلاوت قرآن در ماه مبارک رمضان از اهمیت والایی برخوردار است. همانگونه که امام رضا (علیه‌السلام) می‌فرمایند: تلاوت یک آیه از کتاب خدا در این ماه مثل آن است که انسان در ماه‌های دیگر تمام قرآن را بخواند. «مَن قَرَا فی شَهرِ الرَمضان آیَه مِن کِتابِ الله کانَ کَمَن خَتَمَ القُرآن فِی غَیره مِن الشُهور» (بحارالانوار، ج ۹۳، ص ۳۴۳)

باید توجه داشت که این کتاب الهی به دست همه‌ی انسان‌ها رسیده اما در مقابل، نسبت به قرآن رفتار یکسانی نشده است؛ زیرا خداوند در آیه‌ی ۱۲۱ سوره‌ی بقره اشاره به دو گروه می‌کند:

گروه اول کسانی هستند که به خدا ایمان دارند و قرآن را تلاوت می‌کنند و در نهایت حق آن را به جا می‌آورند و گروه دوم کسانی هستند که به کتاب خدا ایمان نیاورده و کافر شدند و اینها همان زیانکاراند. «الذین آتَیناهُمُ الکِتابَ یَتلُونَهُ حَقَّ تَلاوَتِهِ اولَئکَ یُومنون  بِهِ وَ مَن یَکفُربِهِ فَاولئکَ هُمُ الخَاسِرون».

باید دانست که حق قرآن فقط با حفظ آیات و پشت سر هم خواندن حروف و کلمات ادا نمی‌ شود؛ بلکه این امر با تدبر و تأمل در آیات الهی و قرار دادن آن دستورات به عنوان سرلوحه‌ی زندگی انجام می‌پذیرد.

    

شکریه احمدی

لینک مطلب در خبرگزاری حوزه

 

صداقت نردبانی برای رسیدن به اهداف الهی

صداقت نردبانی برای رسیدن به اهداف الهی

انسان موجودی اجتماعی است و برای حضور مؤثر در جامعه، نیازمند کسب مهارت است. او به واسطه نعمت سخن گفتن و گوش دادن، می تواند دیگران را به خود جذب کرده و یا از خود دور سازد. لبخند زدن، سلام کردن، دست دادن، در آغوش کشیدن، خیرخواهی و… را نیز می توان از دیگر مصادیق تعاملات انسان با دیگران برشمرد. اما باید توجه کرد که هرکدام از این روش های ساده ارتباطی، نیازمند یک امر مهم تر است تا بتواند جایگاه انسان را در قلب دیگران تثبیت کند و آن عامل چیزی جز صداقت نیست.

صداقت می تواند مانند یک عنصر فعّال در بطن هر یک از این مؤلفه ها قرار گرفته و آدمی را در ایجاد رابطه ای صمیمانه سوق دهد و او را در داشتن شخصیتی مطلوب یاری رساند.

صداقت و راستی از خصوصیات عالی انسانی است که در آموزه های اسلام بسیار بدان تأکید شده است به گونه ای که مولای متقیان معنای راستی را اینگونه بیان می کنند: راستی مطابقت گفتار با قانون الهی و دروغ دور شدن گفتار از قانون الهی است (غررالحکم، ص 1552-1553).

آری، صداقت نوعی زیبایی باطنی در وجود آدمی ایجاد کرده، او را در رسیدن به اهداف عالی مساعدت می نماید، عملش را پاکیزه می گرداند و جایگاه او را در اجتماع تثبیت می کند.

راستگو بودن و پرهیز از دروغ زیباترین اخلاق و بهترین ادب است و این صفت پسندیده از نشانه های ایمان نیز محسوب می شود زیرا امیرالمومنین علی (علیه السلام) راستگویی را هرچند که به زیان باشد بر دروغگویی هرچند که به سود آدمی باشد، ترجیح می دهند و از نشانه های ایمان معرفی می کنند. (نهج البلاغه حکمت 485).

صداقت نردبانی برای رسیدن به اهداف الهیست و بدون آن، نه کسی می تواند به ایمان برسد و نه به مرواریدهای نهفته در صدف دیانت دست یابد. همانگونه که حضرت علی (علیه السلام) راستگویی را پایه و ستون ایمان می دانند آنجا که می فرمایند: (أَلصِّدقُ عِمَادُالإِسلامِ وَ دَعامَةُ الإِیمانِ؛ راستی ستون مسلمانی و پایه ایمان است) (غررالحکم و دررالکلم، ج2، ص 104).

ثمره صداقت چیزی جز آرامش نیست و نقطه مقابل آن یعنی دروغگویی عامل تشویش است. انسان صادق رزق و روزی خود را با صدق افزون و خیر دنیا و آخرت را نصیب خویش کرده و وجودش را برای خود و دیگران اثربخش می گرداند.

خداوند در آیه 80 سوره اسراء به چگونگی طلب صداقت اشاره می کند و می فرماید:

 وَ قُل رَبِّ أَدخِلنِی مُدخَلَ صِدقٍ وَ أَخرِجنِی مُخرَجَ صِدقٍ؛ و بگو پروردگارا مرا در کاری با صداقت وارد کن و با صداقت خارج ساز؛ یعنی اگر قرار است کاری را انجام دهیم باید با صداقت آغاز کنیم تا به موفقیت مطلوبی برسیم. راستی در عمل بدین معناست که افکار پوچ را از ذهن خویش دور کرده و هرکاری را با نیت خیرخواهی آغاز کرده و تا پایان کار برای ثابت ماندن در صداقت از خدای بزرگ درخواست یاری کنیم.

پایان راستی چیزی جز رسیدن به بزرگی و شخصیت مقبول نیست و البته باید دانست که این گوهر نایاب امری تک بعدی نبوده و تنها به راستی در گفتار منتهی نمی شود،  بلکه علاوه برصدق در گفتار، لازم است در کردار و اندیشه نیز صادق باشیم.

عمل هر انسانی ریشه در تفکر او دارد؛ فکر و اندیشه تا جایی در شکل گیری شخصیت بشر مؤثر است که چهره آدمیان در سرای آخرت مطابق نیت شان ترسیم می شود همانگونه که امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: خداوند در روز قیامت مردم را برابر نیت شان محشور می گرداند. (محاسن برقی، تهران، موسسه اعلمی، 1362) ج70، ص248.)

شکریه احمدی

لینک مطلب در ندای اصفهان

صدقه ریسمانی برای رسیدن به سعادت

 

صدقه ریسمانی برای رسیدن به سعادت

درخت رزق و روزی انسان با انفاق، صدقه، عمل صالح و احسان پرثمرتر می گردد، همانگونه که درخت انگور نیز با کوتاه کردن شاخه‌ها رشدش افزون می‌شود.

امام علی (علیه السلام) نیز در حکمت 258 نهج البلاغه به این امر اشاره کرده اند آنجا که می فرمایند:

(اِذَا اَملَقتُم فَتَاجِروا بِاالصَّدقَه؛ هرگاه تنگدست شدید با صدقه دادن با خدا معامله کنید.)

از نگاه نهج البلاغه صدقه دادن نوعی معامله‌ی سودآور است و یکی از راه های افزایش مال محسوب می‌گردد.

صدقه‌ای که مورد تاکید دین اسلام است دو نوع واجب و مستحب را شامل می‌شود. صدقه‌ی واجب، به بخشی از اموال خاصی تعلق می گیرد که با شرایط ویژه به افراد خاص داده می شود مانند خمس، زکات، فطریه و… اما صدقه‌ی مستحب شرایطی ندارد و فرد صدقه دهنده می‌تواند در هر زمانی، هر مقدار از مال خود را که بخواهد در راه خدا به نیازمند دهد.

این عمل خیرخواهانه دارای اثرات مادی و معنوی و همچنین آثار فردی و اجتماعی است. از جمله  اثرات صدقه این است که برکت مال زیاد می شود، عمر انسان را افزایش می‌دهد، خطرات و آسیب ها را از انسان دور می کند و از دلبستگی انسان به مال دنیا می کاهد.

از جمله کارکردهای اجتماعی صدقه نیز این است که غبار فقر را از بین می برد.

افزون بر این اگر انسان صدقه‌ی خود را با نیت خالص همراه کند مشمول رحمت الهی قرار می‌گیرد. خداوند در قرآن کریم می‌فرماید:

«اِنَّ المُصَدِّقینَ وَ المُصَدِّقاتِ وَ اَقرَضُوااللهَ قَرضَاً حَسَناً یُضَاعَفُ لَهُم وَ اَجرٌ کَریم»

(در حقیقت مردان و زنان صدقه دهنده و آنان که به خدا وام نیکو داده اند، ایشان را پاداش دوچندان گردد و اجری نیکو خواهند داشت- آیه 18 سوره حدید)

براساس این آیه، صدقه می تواند ذخیره‌ی معنوی برای آخرت ما باشد و یکی از راه های ارتقای معنویت فردی و اجتماعی و شکرگزاری از نعمت های الهی به شمار می‌رود.

اگرچه صدقه دارای ارزش است و در نزد خدا پاداش دو چندان دارد، اما بعضی ها ممکن است در این مسیر از آسیب های آن در امان نباشند. افرادی هستند که  در انفاق دچار افراط و تفریط می شوند؛ یا در امر بخشش به دیگران آنقدر ولخرجی می کنند به گونه ای که خود محتاج می شوند، یا آنقدر کار را بر خود سخت می گیرند که دچار ویژگی بخل می گردند؛

اما آن چیزی که اسلام بدان دستور داده این است که انسان این عمل را در سایه ی اعتدال به بهترین شکل انجام داده تا از آثار اخروی و دنیوی آن بهره ببرد.

شکریه احمدی

لینک مطلب در ندای اصفهان

.

 

شتاب در کار خیر؛درختی که ثمره اش سعادت مادی و معنوی است

 

شتاب در کار خیر؛درختی که ثمره اش سعادت مادی و معنوی است

ما در دنیایی زندگی می کنیم که بیشتر افراد آن با یکدیگر رقابت دارند؛ برخی برای بدست آوردن مال و رسیدن به پست و مقام به مسابقه می پردازند؛ بعضی هم در زمینه دانش و فناوری و گروهی نیز در میدان مکارم اخلاقی از دیگران پیشی می گیرند؛ گویا رقابت بخش جدا نشدنی دنیای ماست.

با نگاهی واقع بینانه به این نتیجه می توان رسید که نه دنیا برای کسی باقی می ماند و نه پست و مقام به کسی وفا می کند، بلکه کسب معنویات و کمالات انسانی ارزشمند است و حقیقتاً رقابت کننده در این عرصه جایگاه برتری نسبت به دیگران خواهد داشت؛ زیرا کسی که خود را بشناسد و در کسب فضایل اخلاقی به رقابت با خویش بپردازد به بالاترین قلّه دانش و معرفت رسیده است.

امام حسین (علیه السلام) می فرمایند: نَافِسوا فِی المَکَارِمِ وَ سَارِعُوا فِی المَغَانِمِ. ای مردم! در انجام کارهای نیک بر یکدیگر سبقت بگیرید و در سود بردن از پاداش های اخروی شتاب کنید. (کشف الغمّه، ج2، ص29 )

براساس سخن امام چنین می توان گفت، که دنیا همچون میدان مسابقه است و گروهی در این مسیر  فَاستَبِقُوا الخَیرات اند بدین معنا که در انجام کار نیک از یکدیگر پیشی می گیرند وهمین امربساط رشد و شکوفایی آنان را فراهم می نماید. اما افسوس در این میان، گروهی نیز با تباه ساختن عمر و فرصت خویش، قدم در مسیر خسران و نابودی می گذارند.

آری، فَاستَبِقُوا الخَیرات درختی است که ریشه اش باور ما و ثمره اش چیزی جز سعادت مادی و معنوی ما نخواهد بود.

خداوند در آیه 148 سوره بقره ما را به مأنوس بودن به کار خیر دعوت کرده و در ادامه نیز حتی به گامی بالاتر یعنی سبقت در خوبی ها تشویق می نماید و در انتهای آیه به این امر اشاره می کند که هرکجا باشید بازگشت شما به سوی خداوند است. این یادآوری قیامت پس از امر به انجام کارهای نیک، بیانگر آن است که اگر ما انسان ها عقیده ای مستحکم به یَومُ القیامَه داشته باشیم، در انجام کارهای خیر سستی نخواهیم ورزید زیرا به این حقیقت خواهیم رسید که سعادت اخروی ما در گرو اعمال نیک ماست و انسان عاقل برای رسیدن به چنین خوشبختی، همه همت خود را در خدمت گرفته و لحظه ای از پا نمی نشیند. (وَ لِکُلٍّ وِجهَهٌ هُوَ مُوَلِّیهَا فَاستَبِقُوا الخَیرَات…)

از جمله ویژگی های مومنان این است که هم اهل سبقت اند و هم تلاش می کنند که فرصت ها را از دست ندهند و در عین حال با شتاب در کار خیر جامعه را به مسابقه ای فرا می خوانند تا دیگران نیز در این امر خیر شرکت کنند. آنها از این طریق بذر انگیزه را در دل مردم کاشته و آنان را به سوی این امر پسندیده تشویق می کنند.

از آنچه که گفته شد چنین برداشت می شود که برآیند این نوع عملکرد مومنانه چیزی جز تقویت ارتباط عاطفی بین مومنین و سایر افراد جامعه نخواهد بود. این نگرش همه افراد جامعه را درجست وجوی عمل نیک به تکاپو وا می دارد و همه تلاش می کنند تا نخستین کسی باشند که کار خیر انجام می دهد.

صحنه های متعددی که ازخودگذشتی مردم عزیز و جهادگر و مخصوصا پزشکان و پرستاران را در این روزهای سخت بحران کرونا به تصویر می کشد گویای سبقت در کار خیر است که همان منش قرآن می باشد.

آری داستان انسان های نیک که به قرب الهی نایل می شوند چیزی جز گام برداشتن در این مسیر نیست.

 

شکریه احمدی

لینک مطلب در ندای اصفهان

محبت متقابل والدین و فرزندان بهترین پیشنهاد ایام قرنطینه

 

محبت متقابل والدین و فرزندان بهترین پیشنهاد ایام قرنطینه

در دنیای مدرن امروز بیماری کرونا همه ما را تهدید می کند و حُسن این بیماری جمع کردن اعضای خانواده دور یکدیگر است ولی افسوس که وجود اینترنت، تلگرام، ماهواره و… سبب شده است تا والدین خلوتی برای دختران و پسران خود پیدا نکرده و اعضای خانواده به جای برقرار کردن ارتباط عاطفی با یکدیگر، در دنیای مجازی سیر کنند.

یکی از آموزه های دین اسلام محبت کردن است، ولی آنچه در این میان این صفت پسندیده را رواج می دهد، عشق و محبت والدین نسبت به فرزندان است؛ زیرا تک تک افراد خانواده، مودّت، رحم، نیکوکاری، محبت، ایثار، شهامت، شجاعت و دیگر صفات نیکو را از پدر و مادر خود می آموزند. حبّ به فرزندان اهمیت ویژه ای دارد زیرا در رشد طبیعی فرزند موثر بوده و او را به مرحله ای می رساند که محبوب دیگران شده و در نتیجه به دیگران نیز مهرورزی می کند.

رسول خدا(صل الله علیه وآله) می فرمایند: کودکان را دوست بدارید و به آنها مهر بورزید و چون به آنان وعده ای دادید، به عهد خود وفا کنید (کافی، ج ۶، ص ۴۹ ).

براساس سخن پیامبر مهربانی ها می توان چنین نتیجه گرفت که مهرورزی به فرزندان از جایگاه والایی برخوردار بوده و منجر به استحکام ستون خانواده می شود.

شناخت آثار محبت و غنیمت شمردن فرصت ها، ما را در جهت ایجاد فضای عطوفت حرکت می دهد و از این طریق می توان با اعلام دوستی و روی گشاده، آغوش خود را برای پر مهرساختن محیط خانه باز کرد.

بهترین شیوه برای پرورش عواطف فرزندانمان، استفاده از الفاظ و کلمات زیباست. به عنوان مثال مورد خطاب قرار دادن فرزندان با واژه هایی چون عزیزم، نور چشمم و میوه دلم همانگونه که حضرت زهرا (سلام الله علیها) خطاب به فرزندان خود از قُرَه عَینی و ثَمَرَه فُوءادی استفاده می کردند.

همچنین اگر پدر و مادرها شنونده خوبی برای فرزندانشان باشند و پای صحبت آن ها نشسته و با ایشان همدردی کنند این امر باعث می شود فرزندان احساس ضعف نکرده و با عزت نفس، صلابت و اراده قوی به خود باوری  برسند وبه دنبال محبت در فضای بیرون از خانه نباشند.

در کنار این راه ها مهم ترین عامل برای ایجاد فضای دلدادگی، استعانت از خداوند است که بدون توجه به قادر مطلق هیچ کاری صورت نمی گیرد؛ همانگونه که حضرت سجاد(علیه السلام) در دعای ۲۵ صحیفه سجادیه، پس از آنکه از خدای متعال برای پرورش فرزندان یاری می خواهد؛ برای تربیت دینی و اخلاقی فرزندان با توجه به مشکلات موجود در مسیر تربیت، از خداوند درخواست یاری می کند و می فرماید: (مرا در تربیت و نیکی به فرزندانم یاری فرما.

شکریه احمدی

لینک مطلب در ندای اصفهان